Του Βασίλη Δανέλλη (ανταπόκριση- Κωνσταντινούπολη).
Εκτός από τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο και τα πανεπιστήμια, η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να ελέγξει οποιονδήποτε χώρο διακινούνται ελεύθερα ιδέες, οι οποίες κρίνονται επικίνδυνες για το καθεστώς. Ο χώρος του βιβλίου ασφαλώς δεν αποτελεί εξαίρεση. Αρκετοί εκδοτικοί οίκοι, ανάμεσά τους και ορισμένοι από τους μεγαλύτερους της χώρας, είχαν δυναμική παρουσία στην εξέγερση του Γκεζί, τροφοδοτώντας τις αυτοσχέδιες βιβλιοθήκες του πάρκου με βιβλία και περιοδικά.
Η στάση των εκδοτών φυσικά δεν πέρασε απαρατήρητη από την κυβέρνηση. Η διοργάνωση της Έκθεσης Βιβλίου CNR με τη συμμετοχή των φιλοκυβερνητικών εκδοτικών οίκων ήταν η άμεση αντίδρασή της. Στόχος της CNR είναι να συναγωνιστεί –και σταδιακά να παραγκωνίσει- τη διεθνή Έκθεση Βιβλίου Κωνσταντινούπολης Tuyap.
Συγκεκριμένα, είναι η δεύτερη φορά που η Ένωση των συντηρητικών εκδοτών προσπαθεί να ανταγωνιστεί την Tuyap και την Ένωση των πιο προοδευτικών εκδοτών που τη διοργανώνει. Η πρώτη φορά, αρκετά χρόνια πριν, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αναγκάζοντας την κυβέρνηση Ερντογάν να εγκαταλείψει προσωρινά την προσπάθεια ελέγχου της εκδοτικής δραστηριότητας.
Φέτος ωστόσο η CNR επανήλθε και μάλιστα δυναμικά με τη στήριξη του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης –ο οποίος ελέγχεται από το κυβερνόν κόμμα και αποτελεί το μεγάλο στοίχημα της αντιπολίτευσης στις επικείμενες εκλογές ώστε να καταφέρει ένα ουσιαστικό πλήγμα στο AKP- και σημαντικών χορηγών. Οι προσδοκίες των διοργανωτών ήταν ιδιαίτερα υψηλές, καθώς τους παραχωρήθηκε ένας ιδιαίτερα προνομιακός χώρος κοντά στο κέντρο της πόλης, δίπλα σε στάση μετρό και με μεγάλο δωρεάν πάρκινγκ, ενώ τοποθετήθηκαν και ειδικά λεωφορεία στα λιμάνια του Βοσπόρου για να μεταφέρουν στους χώρους της Έκθεσης τους επισκέπτες που πέρναγαν από την ανατολική πλευρά.
Το θέμα της έκθεσης ήταν «Κοινωνικά δίκτυα και παιδιά», καθόλου τυχαίο, καθώς πρόσφατα το τουρκικό κοινοβούλιο πέρασε νόμο περιορισμού των κοινωνικών δικτύων με πρόφαση την προστασία της νεολαίας. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ πρόβαλαν σημαντικά την Έκθεση, ενώ έκαναν λόγο για αθρόα προσέλευση από τις πρώτες κιόλας μέρες. Παράγοντες της αγοράς ωστόσο είχαν αντίθετη άποψη. Η συμμετοχή τόσο των εκδοτικών οίκων, όσο και του αναγνωστικού κοινού κινήθηκε πολύ χαμηλότερα από το αναμενόμενο. Ακόμα πιο απογοητευτική ήταν η ανταπόκριση των ξένων εκδοτών και συγγραφέων που θα προσέδιδε κύρος στην Έκθεση και θα την αναβάθμιζε σε διεθνή. Οι εκτιμήσεις ωστόσο είναι ότι η προσπάθεια αυτή τη φορά δεν θα εγκαταλειφθεί και η CNR θα επιστρέψει και του χρόνου. Φυσικά προϋπόθεση είναι ο φιλοκυβερνητικός υποψήφιος να καταφέρει να επανεκλεγεί στις 30 Μαρτίου.
Σημαντικό ρόλο όμως θα παίξει και η επιτυχία ή η αποτυχία της φετινής Tuyap, η οποία θα διεξαχθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο. Η Tuyap έχει το πλεονέκτημα της συνεχούς παρουσίας για περισσότερα από τριάντα χρόνια, της τεχνογνωσίας και της υποστήριξης των πιο σημαντικών εκδοτικών οίκων της χώρας, τα τελευταία χρόνια ωστόσο η δυναμική της έχει εξασθενίσει σημαντικά. Η έλλειψη υποστήριξης από την κυβέρνηση, η τοποθεσία του εκθεσιακού χώρου που της παραχωρείται (εκτός της πόλης), αλλά και η πτώση του διεθνούς ενδιαφέροντος για συμμετοχή την έχουν αποδυναμώσει. Η 33η Έκθεση Tuyap λοιπόν δεν αποκλείεται να κρίνει το μέλλον του βιβλίου στην Τουρκία.
