της Έλενας Χουζούρη
Ο Σεπτέμβριος δεν είναι μόνον ο μήνας που αρχίζουν τα σχολεία αλλά και η νέα καλλιτεχνική σεζόν. Μέγαρο και Κρατική Ορχήστρα άνοιξαν αυτές τις ημέρες τα χαρτιά τους, η Εθνική Λυρική Σκηνή μας είχε ήδη ενημερώσει για το επερχόμενο πρόγραμμα της ήδη από τον περασμένο Ιούνιο. Και ενώ στην Αθήνα ο Σεπτέμβριος βρίσκει τους παραπάνω φορείς ετοιμοπόλεμους ενόψη της νέας καλλιτεχνική σεζόν, ο πρώτος φθινοπωρινός μήνας κλείνει, όχι στο κλεινόν άστυ αλλά στο πανέμορφο Ναύπλιο – ούτε δύο ώρες μακριά- και μάλιστα σε έναν από τους πιο προσεγμένους, υψηλών προδιαγραφών και απαιτήσεων, πολυπολιτισμικούς, περιφερειακούς, χώρους, το Φουγάρο. Με πολλαπλούς χώρους, εξαιρετικής αισθητικής, όπου φιλοξενούνται όλες οι μορφές τέχνης, το Φουγάρο έχει καταστεί την τελευταία δεκαετία ένας ισχυρός πολιτιστικός πόλος για την ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου, με ελκτική δύναμη που φτάνει έως και την πρωτεύουσα , την οποία, συναγωνίζεται σε εκδηλώσεις και πρωτότυπα events. Στο Φουγάρο λοιπόν θα υποδεχθούμε και επίσημα το φθινόπωρο με το τριήμερο Φεστιβάλ τζαζ από τις 21 έως και τις 23 Σεπτεμβρίου. Αλλά ας δούμε, αρχικά, τι έχουν ετοιμάσει για τους λάτρεις της κλασικής μουσικής κυρίως, της όπερας και του χορού, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και η Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ – ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΕΣ –ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΑΕΣΤΡΟΙ
Πρόκειται αναμφισβήτητα για το βαρύ πυροβολικό του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το Μέγαρο, μετά από τους κλυδωνισμούς των τελευταίων ετών επανέρχεται –ήδη αυτή η τάση φάνηκε από πέρσι- σταδιακά αλλά σταθερά στις παλιές καλές του ημέρες και μάλιστα, από ότι μαθαίνω με ισοσκελισμένους τους ισολογισμούς του, παρότι η κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλή.
Από Μεγάλες Ορχήστρες θα απολαύσουμε: Την Εθνική Ορχήστρα της Ρωσίας υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μιχαήλ Πλεντιόφ και σολίστ τον βιρτουόζο πιανίστα Νικολάι Λουγκάνσκι. [18 Νοεμβρίου].
Εκρηκτική αναμένεται να είναι η συνάντηση του διάσημου Τούρκου πιανίστα Φάγκελ Σάυ και του βρετανού αρχιμουσικού Σερ Ρότζερ Νόρρινγκτον στο πόντιουμ της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λονδίνου [13 Δεκεμβρίου].
Το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ θα παρουσιάσει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σχήμα, με πολλά βραβεία στο ενεργητικό του, το Balthazar Neuman Ensemble and Choir υπό τη διεύθυνση του Τόμας Χέλγκεμπρουκ. Οι καλές γλώσσες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για συγκλονιστική ερμηνεία. Ακούσομεν..στις 25 Ιανουαρίου 2019.
Ακόμα ένα Ρέκβιεμ, του Βέρντι αυτήν τη φορά, φιλοξενείται στο νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Μεγάρου. Το ερμηνεύει η υψηλών προδιαγραφών oρχήστρα MusicAeterna , την οποία έχει ιδρύσει στην και διευθύνει ο διεθνούς φήμης δικός μας, Θόδωρος Κουρετζής, ο οποίος με τίποτα δεν πείθεται να την αφήσει και να μετοικήσει στα πατρογονικά του εδάφη. Προφανώς κάτι…γνωρίζει. [14 Απριλίου 2019]
Πριν την MusicAeterna έχουμε μία εκλεκτή επίσκεψη από τη Βιέννη. Συγκεκριμένα, στις 16 Μαρτίου το βιενέζικο σύνολο, Wiener Concert-Verein θα δώσει μια συναυλία υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, με σολίστ τον καταξιωμένο Γερμανό πιανίστα Κρίστοφερ Παρκ.
Οι Βιεννέζοι θα μας επισκεφτούν και πάλι αλλά εκλεκτή συντροφιά θα έχουν και Βερολινέζους. Πρόκειται για μια σύμπραξη από διεθνούς φήμης σολίστες της Φιλαρμονικής της Βιέννης και της Συμφωνικής του Βερολίνου. Μαζί τους θα έχουν και μια σταρ –όπως θεωρείται- του βιολιού, την Anna-Sophia Mutter. Τι θα ερμηνεύσουν; Μότσαρτ βεβαίως.
Σειρά παίρνουν οι Μεγάλοι Ερμηνευτές με ένα πρόγραμμα γεμάτο Σούμπερτ, μια κανονική σουμπερτιάδα, για τους λάτρεις του ρομαντικού αυτού Γερμανού συνθέτη, με ερμηνεύτρια την μεγάλη κυρία του πιάνου, Elisabeth Leenskaja. [20 Οκτωβρίου, 29 Νοεμβρίου, 27 Μαρτίου].
Ο Μπρεχτ βασίστηκε σ’ αυτήν για να δημιουργήσει την δική του πασίγνωστη «Όπερα της πεντάρας». Δεν είναι όμως πολλοί αυτοί που γνωρίζουν ότι πηγή έμπνευσης του μεγάλου Γερμανού δραματουργού είναι το προκλητικό για την εποχή του, λυρικό έργο των Τζων Γκαίη και Γιόχαν Πέπους «Η όπερα του ζητιάνου», που γράφτηκε το 1728 ως αντίδραση στην ιταλική όπερα. Αυτήν θα παρουσιάσει το τολμηρό δίδυμο William-Cristie, σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Κάρσεν και ζωντανή μουσική από τους Les arts Florissants. [1-2/11/2018].
Με προβολές 3D Film και ζωντανή σκηνική δράση το σχήμα των Les Arts Florissants παρουσιάζουν την Όπερα Δωματίου Blank Out του Michal Van der Aa. Το λιμπρέτο είναι της νοτιοαφρικανής ποιήτριας Ίνγκριντ Γιόνκερ, που την συγκρίνουν με τη Σύλβια Πλαθ.[30-31 Μαρτίου].
«Οι Στοιχειωμένοι» τιτλοφορείται το μουσικό δράμα που έγραψε ο ταλαντούχος συνθέτης της νεώτερης γενιάς, Δημήτρης Μαραμής κατ’ ανάθεση του Μεγάρου Μουσικής και θα παρουσιαστεί στις 28 Φεβρουαρίου και στις 2 Μαρτίου 2019.
Θα απολαύσουμε και πάλι φέτος τους έξοχους χορευτές και τις πρωτοποριακές χορογραφίες του Nederlands Dance Theater [2 Mαίου 2019]. Βεβαίως δεν θα λείψουν στους λάτρεις [όπως εγώ π.χ] της Παλαιάς Μουσικής συναυλίες με την Ορχήστρα της Καμεράτα στην πρώτη γραμμή αλλά και τεμνόμενοι Κύκλοι από το Μπαρόκ μέχρι τον 20ο αιώνα με έργα κορυφαίων δημιουργών, ενώ οι Γέφυρες θα συνεχίσουν τους συνδυασμούς τους με έθνικ, τζαζ, αυτοσχεδιασμούς, ελληνική μουσική και αφιερώματα.
Για όσους και όσες δεν έχουν την δυνατότητα να ταξιδεύουν συχνά ή και καθόλου σε Νέα Υόρκη, Μόσχα και Λονδίνο, για να ακούσουν όπερα στη Μετροπόλιταν Όπερα, να δουν μπαλέτο στα Μπαλσόι και λονδρέζικο θέατρο, χάρη στις, άψογης τεχνικής ήχου και εικόνας, ζωντανές δορυφορικές μεταδόσεις, μπορούν να το κάνουν στο Μέγαρο Μουσικής. Και φέτος τα προγράμματα τους είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα.
ΚΟΑ: ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ 70 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με αφορμή τα 70 χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Σκαλκώτα [ 1904-1949] αφιερώνει τις συναυλίες του 2019 στον κορυφαίο αυτόν ΄Ελληνα συνθέτη που θα πεθάνει παραγνωρισμένος σε ηλικία μόλις 45 χρονών. Ο Σκαλκώτας θεωρείται ότι ανήκει στη Δεύτερη Βιεννέζικη Σχολή με επιρροές από την κλασική μουσική και την ελληνική παραδοσιακή. Στη Βιέννη, είχε δασκάλους τον Κουρτ Βάιλ και τον Άρνολντ Σένμπεργκ αλλά δεν τους ακολούθησε ακριβώς στην ατονική μουσική δημιουργώντας δικές του πρωτότυπες συνθέσεις. Επέστρεψε από τη Βιέννη στην Ελλάδα το 1933 αλλά το τότε εντόπιο μουσικό κατεστημένο αντιμετώπισε ως απειλή τη μουσική του Σκαλκώτα και τον έθεσε στο περιθώριο. Πέθανε πικραμένος και παραγνωρισμένος το 1949. Ο σπουδαίος Γερμανός κριτικός Χανς Κέλερ τον τοποθετούσε ανάμεσα στα κορυφαία τέσσερα «σίγμα» του 20ου αιώνα: Σένμπεργκ, Στραβίνσκι, Σκαλκώτας, Σοστακόβιτς. Αξίζει λοιπόν ένας έπαινος στην ΚΟΑ που τιμά τον Σκαλκώτα με μια σειρά συναυλιών υπό τον τίτλο «Ο Σκαλκώτας και οι σύγχρονοι του» και όπως ανακοίνωσε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Ορχήστρας Δημήτρης Τσιαλής, θα ακολουθήσει ηχογράφηση των έργων του από την NAXOS, έτσι ώστε αυτά τα σπουδαία έργα να γίνουν ευρύτερα γνωστά.
Για τη νέα καλλιτεχνική σεζόν η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών προγραμματίζει ένα Κύκλο Μάλερ, με την παρουσίαση των έργων του σπουδαίου αυτού συνθέτη, ένα επίσης ενδιαφέροντα Κύκλο –είχε ήδη ξεκινήσει από πέρσι- στον οποίο, με αφορμή τα 100 χρόνια από τον Μεγάλο Πόλεμο [σ.σ τον Α΄Παγκόσμιο], περιλαμβάνονται έργα εμπνευσμένα από πολιτικές αλλά και κοινωνικές συγκρούσεις και συρράξεις.
Με πολύ ενδιαφέρον αναμένονται και φέτος οι συνεργασίες της ΚΟΑ με παγκοσμίου φήμης μουσικούς και αρχιμουσικούς όπως, ο Καβάκος [συγκινεί η προσφερόμενη συναυλία του] ο Ασκενάζι, ο Ζάντερλινγκ, ο Γκούντμαν, ο Γκαλιάνο [δεξιοτέχνης του ακορντεόν και του μπαντονεόν] και άλλοι.
Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της η ΚΟΑ, μετά και από την εγκατάστασή της στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ανέθεσε σε τρεις Έλληνες συνθέτες, στον Ορέστη Παπαιωάννου, στον Χρίστο Παπαγεωργίου και στον Δημήτρη Παπαδημητρίου, να συνθέσουν ισάριθμα έργα, τα οποία θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της νέας καλλιτεχνικής σεζόν.
Θα συνεχιστούν επίσης τα εξαιρετικής επιτυχίας crossover ανάμεσα στην μουσική [η Ορχήστρα επί σκηνής] και στον βωβό κυρίως κινηματογράφο. Για φέτος προγραμματίζεται η προβολή των ταινιών, “Nightmare Before Christian” του Τιμ Μπάρτον και «Shoulder Arm” του Τσάρλι Τσάπλιν.
ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: ΡΟΣΣΙΝΙ ΚΑΙ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Με Ροσσίνι και Χατζιδάκι σηκώνει αυλαία για την νέα καλλιτεχνική περίοδο η ΕΛΣ. Συγκεκριμένα, με αφορμή τα 150 χρόνια από τον θάνατο του Τζοακίνο Ροσσίνι η Λυρική μας Σκηνή σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Όπερας Ροσσίνι του Πέζαρο ετοίμασαν ένα Γκαλά Ροσσίνι για τις 16 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Tempo Forte» και της συνεργασίας των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας και Ιταλίας. Στο Γκαλά γνωστοί καλλιτέχνες της ΕΛΣ ερμηνεύουν αποσπάσματα από δημοφιλείς όπερες του Ιταλού δημιουργού.
Με την παρουσίαση δύο κορυφαίων έργων του Μάνου Χατζιδάκι που σφράγισαν την ελληνική μουσική του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα ανοίγει ο Κύκλος Μάνος Χατζιδάκις στην ΕΛΣ: Το Χαμόγελο της Τζοκόντα και τον Μεγάλο Ερωτικό, έργα που κυκλοφόρησαν με διαφορά επτά ετών το ένα από το άλλο. Οι συναυλίες θα δοθούν στις 28,29 και 30 Σεπτεμβρίου. Η μουσική διεύθυνση είναι του Λουκά Καρυτινού και η καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Χατζιδάκι. Τον Μεγάλο Ερωτικό ερμηνεύουν, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και η Δήμητρα Σελεμίδου.
Αν ο Μάνος Χατζιδάκις ζούσε θα έκλεινε στις 23 Οκτωβρίου τα 93 του χρόνια. Η ΕΛΣ του εύχεται, με συμβολική τρυφερότητα, «Χρόνια πολλά κύριε Μάνο» και στην πράξη μ’ ένα ολοήμερο αφιέρωμα , στο οποίο συμμετέχουν μια πλειάδα καταξιωμένων και νεώτερων ταλαντούχων καλλιτεχνών. Κατά τη διάρκεια του ολοήμερου αφιερώματος θα πραγματοποιηθούν συναυλίες και events στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, στην Εναλλακτική Σκηνή και στο Φουαγιέ της ΕΛΣ.
Η πρώτη όπερα που ανοίγει την καλλιτεχνική περίοδο της ΕΛΣ είναι η Γενούφα του Λέος Γιάνατσεκ στο πλαίσιο του Κύκλου Γιάνατσεκ. Πρόκειται για ένα σκοτεινό, ψυχολογικό δράμα που διαδραματίζεται στη Μοραβία του 19ο αιώνα. Σκηνοθετεί η Γερμανίδα Νίκολα Ράαμπ. Τα σκηνικά- κοστούμια είναι του Γιώργου Σουγλάκου και από το πόντιουμ διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Για έξι παραστάσεις: 14,19,21,24,27 Οκτωβρίου και 2 Νοεμβρίου.
ΝΑΥΠΛΙΟ: ΕΝΑ ΦΟΥΓΑΡΟ ΓΕΜΑΤΟ ΝΟΤΕΣ
Ανέκαθεν το Ναύπλιο ήταν το κρυφό αντικείμενο του πόθου των Αθηναίων και μάλιστα των πιο απαιτητικών και υποψιασμένων. Κοντά στην Αθήνα, πανέμορφο αισθητικά, πλούσιο σε ιστορία και σεβασμό σ’ αυτήν, κομψό, ανθρώπινο, με τη θάλασσα στολίδι μοναδικό για συντροφιά. Τα τελευταία έξη χρόνια το Ναύπλιο απέκτησε ακόμη έναν λόγο για να θέλεις να το επισκεφτείς: Ένα…Φουγάρο! Που όμως αντί για καπνό είναι γεμάτο τέχνη, μουσική, γεύσεις. Εννοώ βέβαια τον διαδραστικό –όπως τον ονομάζει η εμπνεύστρια και δημιουργός του Φλορίκα Κυριακοπούλου- πολυχώρο, που επιμένει διαρκώς να μας εκπλήσσει με την ευρύτητα και την πολλαπλότητα των καλλιτεχνικών του δράσεων. Και βέβαια με την αρχιτεκτονική του. Το πώς ένα ιστορικό βιομηχανικό ερείπιο της πάλαι ποτέ κονσερβοποιίας «Ανθός» μεταμορφώθηκε αρχιτεκτονικά σ’ έναν τόσο αρμονικό και λειτουργικό πανέμορφο πολυχώρο, μόνον η κ. Κυριακοπούλου μπορεί να μας το αποκαλύψει. Μέχρι τότε θα μείνουμε στην μουσική πλευρά του Φουγάρου στο οποίο, μετά τις επιτυχημένες ζωντανές συναυλίες του καλοκαιριού [Μαχαιρίτσας, Κατσιμίχας, Καζούλης κ.α] πραγματοποιείται για έκτη συνεχή χρονιά Το Φεστιβάλ Τζαζ , στις 21,22 και 23 του μηνός, με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Θεσμός πια Το Φεστιβάλ Τζαζ Ναυπλίου, οργανώνεται από τον Χάρη Καββαδία ο οποίος όπως μας είπε, φέτος θα είναι καλύτερος ο ήχος και διαφορετικό το στήσιμο μετά τα εξαιρετικά αποτελέσματα των καλοκαιρινών συναυλιών που οργανώνει ο ίδιος. Στο φετινό Φεστιβάλ συμμετέχει- χωρίς υπερβολή- η κορυφή των Ελλήνων μουσικών της τζαζ, όπως λόγου χάριν, ο ατμοσφαιρικός Τάκης Φαραζής, ο βιρτουόζος μακράν Τάκης Πατερέλης, ο Νίκος Καπυλίδης που θεωρείται μέρος της ιστορίας της ελληνικής τζαζ, και άλλοι σπουδαιότατοι μουσικοί καθώς και δύο εξαιρετικές ερμηνεύτριες, η Kabasale και η Lia Hide. Εκλεκτός καλεσμένος είναι ο Λονδρέζος John Crampton, ένας λευκός μπλουζίστας με «μαύρη ψυχή» όπως λένε χαρακτηριστικά γι’αυτόν. Αυτοδίδακτος, παίζει national steel κιθάρα, μπάντζο και φυσαρμόνικα. Πρόκειται για έναν πραγματικό one man band. Η μουσική του είναι δυναμική, με έντονο ρυθμό και η σκηνική του παρουσία εκρηκτική. Ας περιτρέξουμε ολόκληρο το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ αναλυτικά:
- Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου
21.00-22.00 John Crampton –one man band
22.30-23.30 Tάκης Φαραζής Τρίο [ Φαραζής- πιάνο, Ποδαράς-τύμπανα, Βαρθακούρης-κόντραμπάσο]
24.00-01.00 Νίκος Καπυλίδης Quartet [Καπυλίδης-τύμπανα, Μάνος-μπάσο, Παπαδόπουλος-τρομπέτα, Χαιδεμένος-πιάνο.
- Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου
21.00-22.00 Στάθης Άνινος σόλο πιάνο
22.30-24.00 World Trio [Kabalese –φωνή, Μπενετάτος-πιάνο, Τριβόλης-μπάσο
001-01.00 John Crampton
- Kυριακή 23 Σεπτεμβρίου
21.30-22.30 A Love Supreme: Τάκης Πατερέλης Quartet [Πατερέλης-τενόρο σαξόφωνο, Τριβόλης-μπάσο, Χριστοδούλου-κόντραμπάσο, Κλώνης-τύμπανα.
23.00-24.00 Lia Hide Quartet [Lia Hide-φωνή, Aki’Basa-μπάσο, Ρόδος-τύμπανα, Παπάζογλου-κιθάρα.
Στα διαλείμματα ο Dj Vangelis σε τζαζ ήχους και όχι μόνον.
Ώρα έναρξης 8μμ. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Όσο για το ιδιαίτερου γούστου καφέ-ρεστωράν, υπόσχεται επίσης ιδιαίτερες γεύσεις.
