Tης Μαρίζας Ντεκάστρο (Ανταπόκριση από τη Βενετία).
Όταν γράφαμε στην προηγούμενη ανταπόκριση για τον πολιτιστικό τουρισμό και για τον ευφάνταστο τρόπο με τον οποίο μπορεί να αναπτυχθεί, είχαμε αναφερθεί μόνο σ’ ένα επιμέρους θέμα, στα ιστορικά βιβλιοπωλεία.
Στη Βενετία, αυτή η ιδέα για τον πολιτιστικό τουρισμό ξεδιπλώνεται σ’ όλο της το εύρος γύρω από την Μπιενάλε προσφέροντας μια απίστευτη ποικιλία εκδηλώσεων.
Η Μπιενάλε της Βενετίας είναι, μαζί με τα Documenta του Κάσσελ, το σημαντικότερο διεθνές καλλιτεχνικό γεγονός σε ευρωπαϊκό έδαφος. Από την εποχή που δημιουργήθηκε, το 1895, εντάσσει σ’ ένα πολυδιάστατο μοντέλο διοργάνωσης όλες τις πρωτοπόρες καλλιτεχνικές τάσεις στον κινηματογράφο, τα εικαστικά, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και το θέατρο και τελευταία τον χορό.
Με αφορμή λοιπόν την Μπιενάλε, οι Ιταλοί έχουν κεντήσει προσφέροντας πολλές εναλλακτικές όχι μόνον και αποκλειστικά σ’ εκείνους που επισκέπτονται την πόλη γι αυτό τον λόγο, αλλά σε όλους τους τουρίστες.
Το εισιτήριο για τον βασικό κορμό της εικαστικής έκθεσης στο Arsenale και στους Giardini είναι τσουχτερό. Όμως παντού σ’ ολόκληρη την πόλη συμβαίνουν πολλά και διάφορα εξαιρετικά ενδιαφέροντα και σε αριθμό που τρομάζει, αφού εκθέτουν 156 εικαστικοί δημιουργοί, σχεδόν όλες οι χώρες του πλανήτη με εθνικά περίπτερα, κι άλλοι τόσοι που ασκούν την τέχνη τους στο θέατρο, στην όπερα, στη μουσική…
Ο Massimiliano Gioni, ο διευθυντής της 55ης Μπιενάλε, δανείστηκε τον τίτλο The Encyclopedic Palace από την ιδέα του Ιταλοαμερικάνου καλλιτέχνη Marino Auriti που το 1955 προσπάθησε να στήσει στην Ουάσινγκτον ένα φανταστικό μουσείο που θα περιέκλεινε ολόκληρη την ανθρώπινη γνώση. Αν και η πρόταση του Auriti δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, το όνειρο για τη σύζευξη της παγκόσμιας γνώσης με τις προσωπικές κοσμολογίες εξακολουθεί να συγκινεί επιστήμονες, συγγραφείς, διανοητές και καλλιτέχνες.
Ο Carlos Marreiros (1957), συμμετοχή του Μακάο, για να τιμήσει τον Auriti έστησε την έκθεσή του με τίτλο Pato ● Μen απέναντι από την είσοδο του Arsenale. Έργα από χαρτί, μέταλλο και ξύλο, παρουσιάζουν την προσωπική του θέαση του κόσμου η οποία χτίζεται πάνω στον μαγικό αριθμό 7.
Εκθέσεις, ατομικές ή εθνικές, σπαρμένες παντού σε εκκλησίες, αποθήκες, αυλές, σε πολυσύχναστα τουριστικά μέρη αλλά και σε απομακρυσμένες γειτονιές στα μικρότερα νησιά. Όρεξη να έχεις να μπαινοβγαίνεις χωρίς εισιτήριο, και να εκπλήσσεσαι σε κάθε στενό του βενετσιάνικου λαβύρινθου βρέχοντας συχνά τα πόδια σου στο νερό!
Τραγική σύμπτωση η επίσκεψη στο εθνικό περίπτερο της Ακτής του Ελεφαντοστού την ημέρα του ναυαγίου στη Λαμπεντούζα όπου πνίγηκαν περισσότεροι από 300 Αφρικανοί λαθρομετανάστες. Τίτλος της έκθεσης Traces and Signs.
Σε αντίστιξη, η έκθεση Visions (εγκατάσταση, μουσική, βίντεο, ζωγραφική) του κινέζου υπερρεαλιστή Zhong Biao (1968), στην εκκλησία Santa Maria della Visitazione, μια καταγγελία για τον όψιμο καταναλωτισμό των συμπατριωτών του.
Η Βενετία φυσικά δεν προσφέρει μόνο ένα πανόραμα των πρωτοποριών. Στα palazzι και στις εκκλησίες βλέπεις όλη την αναγεννησιακή ζωγραφική στο φυσικό της χώρο, στα μουσεία ακαδημαϊκές παρουσιάσεις της εξέλιξης της ζωγραφικής από το βυζάντιο μέχρι τους νεότερους χρόνους, στην αρχιτεκτονική τις αυστηρές οξυκόρυφες γοτθικές γραμμές κολλητά με τα μπαρόκ μέγαρα και πλάι στα λιτά αστικά σπίτια.
Αναρωτιόμουν πώς είναι να ζεις σε μια πόλη μουσείο. Πώς είναι να στριμώχνεσαι με τα ψώνια σου στα βαποράκια της συγκοινωνίας και πάνω στις γέφυρες προσπαθώντας να προσπεράσεις τις πολυπληθείς ομάδες αμερικανών και ασιατών, να κυκλοφορείς με πατερίτσες και παιδικά καρότσια ή σε αναπηρική καρέκλα. Και διαπίστωσα ότι όλοι σέβονται όλους όπως σέβονται και τις διαφορετικές όψεις της πόλης και της τέχνης.
