Είναι να απορείς

Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.

Θα έλεγε κανείς ότι δεν υπάρχει καμία αντίρρηση να προστατευθεί ένα υλικό που λέγεται βιβλίο και αποτελεί το στοιχειώδες σωματίδιο  μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Και όμως δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι οι μάνατζερ που με ψυχρό μάτι κόβουν και ράβουν μέτρα- βαφτισμένα «μεταρρυθμιστικά» – που όμως στην πράξη είναι , στην κυριολεξία,  πεπαλαιωμένης φιλελεύθερης κοπής μέτρα, αποφασίζουν για το μέλλον του βιβλίου στη χώρα.  Η ιστορία του φιλελευθερισμού χωρίς όρια είναι γεμάτη αποτυχίες. Η άποψη ότι η αγορά μπορεί να αυτορυθμιστεί έχει δοκιμαστεί και έχει αποτύχει στις μεγαλύτερες αγορές είτε αυτές είναι η βρετανική αγορά υγείας ή αμερικάνικη αγορά ασφάλισης.

Στην Ευρώπη, ήπειρο που έχει μάθει να προστατεύει τον πολιτισμό, μιας και από αυτόν αντλεί υπεραξία που κατέχει σημαντικό ποσοστό στο ΑΕΠ, υπήρχε πάντα η φροντίδα για την υπεράσπιση του πολιτισμού. Στη ναυαρχίδα του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, τη Γερμανία, εφαρμόζεται η Ενιαία Τιμή Βιβλίου από το τέλος του 19^ου αιώνα, στη δε Γαλλία προστατεύεται όχι μόνον η τιμή, αλλά και τα μικρά βιβλιοπωλεία ενώ σήμερα έχει σηκωθεί μια θεσμική ασπίδα από την αθέμιτη τιμολογική δράση της Amazon.

Γιατί όμως στην Ελλάδα συζητάμε να καταργηθεί η Ενιαία Τιμή του Βιβλίου; Επειδή ο ΟΟΣΑ σε ένα report πρότεινε να απελευθερωθούν μια σειρά αγορές προϊόντων (γάλα , υλικά οικοδομών, ή δεν ξέρω τι άλλο) κι ανάμεσα τους και η  αγορά του βιβλίου. Ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης ανάμεσα σε φάρμακα, τσιμέντα, συμπληρώματα διατροφής, παπούτσια έριξε και την πετριά « Στα καινούργια βιβλία δεν επιτρέπονται ελεύθερα εκπτώσεις και μάλιστα δεν επιτρέπεται έκπτωση μεγαλύτερη από το 10% της τιμής. Δεν επιτρέπεται έκπτωση δια νόμου μεγαλύτερη από το 10% της τιμής. Άλλη μια στρέβλωση της αγοράς». Φυσικά πριν το πει δεν ρώτησε κάποιον σύμβουλο ειδικό στην αγορά του βιβλίου, ούτε σκέφτηκε να πάρει απλώς τηλέφωνο έναν εκδότη και να τον ρωτήσει «εσύ, τι λές;». Αυτό το τσουβάλιασμα όλων των προϊόντων δεν συνιστά εκσυγχρονισμό αλλά κανιβαλισμό. Λογικά όταν χθες είδε – για πρώτη φορά- όλους τους φορείς του βιβλίου να του λένε ότι κάνει λάθος και παραδίδει το βιβλίο στα ράφια του Hondos Center και των σούπερ μάρκετ, κλείνει τους μικρούς εκδοτικούς οίκους και στρεβλώνει την παραγωγή αφού η πλειοψηφία θα στραφεί στο ευπώλητο βιβλίο, άφησε να διαρρεύσει «ότι το σκέφτεται». Ο δε υπουργός Πολιτισμού Π. Παναγιωτόπουλος κρατάει αιδήμονα σιωπή. Εδώ και μήνες απαξιεί να συναντήσει τους φορείς του βιβλίου – δεν έχει βλέπετε  γκλαμουριά το βιβλίο, όπως το γύρισμα ταινίας στον Παρθενώνα, στο οποίο παρέστη και έστειλε και ανακοίνωση στον τύπο – τρομερή είδηση.

Άραγε γιατί  Γάλλοι, Γερμανοί, Ιταλοί, Ισπανοί και  υπόλοιποι ευρωπαίοι πολιτικοί ασχολούνται με την τιμή του βιβλίου και θεσπίζουν προστατευτικούς νόμους; Επειδή μαζεύουν ψήφους από τους καλλιτέχνες; Όχι. Είναι θέμα πολιτιστικής ευθύνης, αξία εν ανεπαρκεία στη φτωχή Ελλάδα που μόνον οι πομφόλυγες για τα μάρμαρα  και τα δάκρυα πάνω σε πεθαμένους καλλιτέχνες θεωρείται πολιτιστική πολιτική.