του Λευτέρη Ξανθόπουλου
Από τα πιο διασκεδαστικά, πονηρά και παιχνιδιάρικα βιβλία που διάβασα τον τελευταίο καιρό και ταυτόχρονα το πιο σοβαρό. Θα μου πείτε πώς μπορεί να γίνει αυτό; Μα και βέβαια μπορεί εφόσον πίσω του κρύβεται ένας μεγάλος μαΐστορας και αριστοκράτης του πεζού λόγου και της μεγάλης σύνθεσης, ο Αλέξης Πανσέληνος.
Πώς μπορεί ένα τομίδιο, που εκτείνεται στις 60 μόλις σελίδες μικρού σχήματος με περιεχόμενο 48 ολιγόλογες ενάριθμες ρήσεις, οδηγίες μάλλον τεχνικού χαρακτήρα, να μας γοητεύει και ταυτόχρονα να μας υπονομεύει;
Λέει, ανάμεσα στα άλλα ο Πανσέληνος, απευθυνόμενος προς υποθετικό ομότεχνο:
«Τέχνη δεν είναι η απεικόνιση της δυστυχίας σας. Η δυστυχία σας δεν μας ενδιαφέρει. Μας ενδιαφέρει η δική μας.»
«Όσο γράφετε, γράφετε. Τέχνη κάνετε σβήνοντας Διαλέξτε προσεχτικά ποιους θα αντιγράψετε. Πολλοί από αυτούς είναι απλοί αντιγραφείς άλλων, και κρασί νερωμένο δυό φορές είναι για πέταμα.»
Ο Αλέξης Πανσέληνος με το Σεμινάρια δημιουργικής γραφής φέρνει τα πάνω κάτω στον κόσμο της γραφής και της ανάγνωσης για να μας αποκαλύψει για μια ακόμη φορά το αυτονόητο. Σαν δυνατός παίχτης που είναι, αλλάζει θέση στα πιόνια πάνω στη σκακιέρα, παίζοντας και τους δύο ρόλους μαζί εναλλάξ, του συγγραφέα και του αναγνώστη.
Προσοχή όμως, πριν φτάσει να μας παρουσιάσει ολοκληρωμένο το παιχνίδι του ο ατρόμητος Πανσέληνος, έχει για τα καλά προχωρήσει στην υπονόμευση πρώτα απ’ όλα του ίδιου του τού εαυτού, έχει προχωρήσει στην αυτοσυντριβή του και πιστέψτε με το έχει καταευχαριστηθεί.
«Από τα διαβάσματά σας το έχετε καταλάβει: η λογοτεχνία είναι η τέχνη της δυστυχίας. Να θυμάστε όμως γράφοντας πως με το ζόρι δυστυχία δεν γίνεται. Κι αν γίνεται, δεν καταπίνεται.»
«Όσοι γράφουν μυθιστορήματα το κάνουν επειδή αισθάνονται πως μπορούν. Όσοι δεν μπορούν ισχυρίζονται ότι το μυθιστόρημα έχει πεθάνει.»
Ο Πανσέληνος δεν μας πουλάει ψευδαισθήσεις και γοητευτικά ρομάντζα, δεν μας χαϊδεύει τα αυτιά με ψεύτικες αλήθειες. Συμπεριφέρεται μάλλον σαν δάσκαλος μιας άλλης εποχής, που μας τραβάει δυνατά το αυτί για να πονέσουμε κι έτσι, μέσα από τον πόνο, να θυμόμαστε τα λόγια του:
«Για να συγκινήσουν οι σελίδες σας αφήστε πρώτα να περάσει η δική σας συγκίνηση από αυτές.»
«Μην ψάχνετε θέματα πρωτότυπα. Δόξα μεγάλη να μιλήσετε πρωτότυπα για τα τετριμμένα.»
«Οι αληθινοί δημιουργοί είναι αόρατοι. Σπάνια θα γνωρίσετε κάποιον. Από αυτούς που βλέπετε ελάχιστοι είναι αληθινοί.»
info: Αλέξης Πανσέληνος, Σεμινάρια δημιουργικής γραφής, Κίχλη 2017
