του Δημήτρη β. Τριανταφυλλίδη.
Το ρωσικό «Booker» που απονεμήθηκε για 22η συνεχόμενη χρονιά, κέρδισε ο συγγραφέας Αντρέι Βολός για το βιβλίο του «Επιστροφή στο Παντζρούντ». Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο πέρσης ποιητής Αμπού Αμπνταλάχ Ρουντακί, πλούσιος και διάσημος, πέφτει σε δυσμένεια και αφού τυφλώθηκε, εξορίζεται στο μικρό χωριό Παντζτούντ. Για να πάει εκεί προσλαμβάνει ένα μικρό αγόρι που δε γνωρίζει ως οδηγό του. Στην αρχή η συνύπαρξη τους είναι δυσλειτουργική, σταδιακά όμως το νεαρό αγόρι μαθαίνει τον ποιητή και η σχέση τους αλλάζει. Ουσιαστικά, δεν είναι το παιδί οδηγός του ποιητή, αλλά το αντίθετο. Ο τυφλός ποιητής οδηγεί το αγόρι στη ζωή αποκαλύπτοντας τα μυστικά της. Ο Αντρέι Βολός άρχισε να γράφει αυτό το μυθιστόρημα το 1986 και το τελείωσε πριν από ένα χρόνο.
Στη βραβεία λίστα των βραβείων «Ρωσικού Booker» ήταν ο Γιεβγκένι Βοντολάζκιν με το έργο του «Λαύρα. Ένα μη ιστορικό μυθιστόρημα», ο Ντένις Γκουτσκό με το έργο του «Μπέτα», ο Αντρέι Ιβανόβ με τις «Χρυσαλλίδες του Χαρμπίν», η Μαργαρίτα Χέμλιν με το «Ανακριτής» και ο Βλαντίμιρ Σαπκό «Στους πρόποδες ενός άπειρου κόσμου. Το 2013 στο διαγωνισμό για το βραβείο συμμετείχαν 87 έργα. Στόχος του ρωσικού Booker είναι να προσελκύσει την προσοχή του αναγνωστικού κοινού στα μεγάλα ρωσικά μυθιστορήματα. Το βραβείο θεσπίστηκε το 1991 και απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1992. Έχει υιοθετηθεί το αγγλικό μοντέλο του αντίστοιχου βραβείου με τη διαφορά πως τα υποψήφια για το βραβεία έργα προτείνονται από τους εκδότες τους.
Νοσταλγία του μακρινού και καταδικασμένου από την ιστορία παρελθόντος ή μια προσπάθεια αναθεωρητικής προσέγγισης της ιστορίας καθεαυτής; Όπως και να το δει κανείς το πράγμα, η ουσία είναι ότι στην αχανή χώρα του Πούσκιν και του Ντοστογιέφσκι, η δημόσια συζήτηση για το σταλινικό μοντέλο διακυβέρνησης καλά κρατεί. Έτσι, υπό τη γενική διεύθυνση του Ρίτσαρντ Ιβάνοβιτς Κοσολάποφ του Εργατικού Πανεπιστημίου «Ι. Μπ. Χλέμπνικοφ» (ναι υπάρχει τέτοιο πανεπιστήμιο στη Ρωσία σήμερα) εκδόθηκε ο τρίτος τόμος με έργα που ανήκουν στο «επιστημονική» (;) και «λογοτεχνική» (;) κληρονομιά του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν (εκδόσεις Προμηθέας – Ινφο, 2013, σελ. 608).
Ο τόμος περιέχει έργα της εποχής που ακολούθησε την Πρώτη ρωσική επανάσταση (Μάιος του 1906 – Μάρτιος του 1907). Περισσότερα από 90 κείμενα αυτής της περιόδου, σχολιασμένα, με βιογραφικό οδηγό των 160 και πλέον ονομάτων που αναφέρονται σε αυτά, φωτίζουν τη «σκέψη» του Ι. Β. Στάλιν.
Το ετήσιο λογοτεχνικό βραβεία «Αλεξάντρ Μπλοκ» που καθιέρωσε το περιοδικό «Η κληρονομιά μας» πριν από 15 χρόνια, απονεμήθηκε και φέτος. Μεγάλη νικήτρια αναδείχτηκε η Ναταλία Ιβάνοβνα Μιχαήλοβα για το βιβλίο της «Βασίλι Λβόβιτς Πούσκιν» από τη σειρά «Η ζωή θαυμαστών ανθρώπων» που ειδικεύεται στις μυθιστορηματικές βιογραφίες. (Εκδόσεις «Νέα Φρουρά», 2012). Ο Βασίλι Λβόβιτς Πούσκιν (1766 – 1830) θείος του γενάρχη της σύγχρονης ρωσικής γλώσσας και λογοτεχνίας Αλεξάντρ Σεργκέγιεβιτς Πούσκιν, ήταν ο πρώτος του δάσκαλος και μέντορας, ο άνθρωπος που συνέβαλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση του εθνικού ποιητή της Ρωσίας. Προσωπικότητα γοητευτική, φιλόξενος οικοδεσπότης, ευρυμαθής άνθρωπος της εποχής, παραδοσιακός μα και σύγχρονος συνάμα, ήταν φίλος με πολλές εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του. Συμμετείχε στις μεγάλες και έντονες συζητήσεις για το μέλλον της ρωσικής γραμματείας στις αρχές του 19ου αιώνα, έγραψε τα πρώτα ποιητικά μανιφέστα της σχολής του Καραμζίν, και έγινε ιδιαίτερα γνωστός με το ποίημα του «Επικίνδυνος γείτονας», το οποίο θεωρείται, σχεδόν, το πιο σημαντικό έργο της προ του Πούσκιν ρωσικής λογοτεχνίας. Το ποίημα απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία, κυκλοφορούσε όμως ευρέως σε χειρόγραφα.
