Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.
Τις εκδόσεις Πατάκη παρουσιάσαμε την Τετάρτη το βράδυ στον Ιανό της Σταδίου. Στο πάνελ ο κύριος Στέφανος Πατάκης και τα παιδιά του, η Άννα και ο Αλέξανδρος Πατάκης. Το τρίτο παιδί, η Έλενα, έλειπε σε άλλη εκδήλωση, ήρθε αργότερα. Από κάτω η πλειονότητα ήταν συγγραφείς και συνεργάτες των εκδόσεων. Λίγο πριν ανέβω να διευθύνω τη συζήτηση ένας συγγραφέας του μου είπε «μόλις τρεις φορές, τον έχω δει τον κ. Στέφανο, παρά το ότι έχω βγάλει πολλά βιβλία στο εκδοτικό του». Αμέσως μετά τη συζήτηση τον πλησίασε μπροστά μου ένας άλλος συγγραφέας του για να του πει πόσο χαίρεται που τον γνωρίζει. Η αλήθεια είναι ότι ο Στέφανος Πατάκης δε εμφανίζεται πολύ συχνά. Προτιμά την συνεχή ακαταπόνητη δουλειά στο παρασκήνιο. Ευθυτενής ,αδύνατος, αυτός ο γερόλυκος της εκδοτικής πιάτσας, προχθές κοκκίνισε πολλές φορές ακούγοντας τα καλά λόγια που όλοι είχαν να πουν γι αυτόν , τη δουλειά του, την τιμιότητα, το αίσθημα δικαίου που τον διακρίνει.
Εργασιομανής, τελειομανής, διευθύνει 40 χρόνια τώρα κρατώντας σθεναρά τα ηνία του εκδοτικού οίκου. Όμως η προσφορά των παιδιών του δεν είναι μικρή, το αντίθετο έδωσε στις εκδόσεις Πατάκη μια ποιότητα που έλειπε. Από εκπαιδευτικό εκδοτικό στη δεκαετία του ΄70 τον μετέτρεψαν σήμερα σε έναν οίκο πλήρη, με παραγωγή σε όλα τα πεδία του γνωστικού επιστητού. Σημειώνω την, με μικρά και σωστά βήματα σε βάθος χρόνου, δημιουργία στιβαρής εικόνας που δίνει η ελληνική λογοτεχνία στην παραγωγή των εκδόσεων Πατάκη.
Τι μάθαμε εκείνη την βραδιά; Ότι πίσω από τον κ. Στέφανο Πατάκη βρίσκεται ένας Ούγγρος μηχανικός, ο πατέρας του. Ότι δίπλα του βρίσκεται πάντα η γυναίκα του Μένη, διευθύντρια του βιβλιοπωλείου Πατάκη και εμψυχώτρια όλων των επιχειρηματικών του σχεδίων. Ότι όταν ήταν μαθητής θέλησε να μιμηθεί τον Γρηγόριο Ξενόπουλο που εξέδιδε ένα περιοδικό νεανικό και εξέδωσε κι αυτός ένα χειρόγραφο σε λίγα αντίτυπα. Ότι ο ίδιος παραμένει πάντα ένας φιλόλογος, ένας άνθρωπος της παιδείας και της εκπαίδευσης. Ότι τελειώνει το μεγάλο του έργο, το Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας με 70 χιλιάδες λήμματα και 70 εκ. χαρακτήρες, ένα τεράστιο σε σύλληψη και εκτέλεση έργο που είναι έτοιμο να δοθεί στη δημοσιότητα.
Τα παιδιά του μίλησαν για το πάθος που τον διακρίνει και την προσήλωση στο σκοπό του. Οι συνάδελφοι του από τις εκδόσεις Ψυχογιός, Παπαδόπουλος, Μίνωας, ο βιβλιοπώλης Νίκος Καρατζάς τόνισαν την προσφορά του στον κλάδο και ιδιαίτερα την μαχητική συνεισφορά του στην καθιέρωση με νόμο της ενιαίας τιμής βιβλίου.
Αν μένει κάτι από την βραδιά εκείνη είναι ότι ο έλληνας αναγνώστης έχει ένα σοβαρό λόγο να πιστεύει ότι υπάρχουν καλοί εκδότες που φροντίζουν την ποιότητα ακόμα και μέσα σε αντίξοες συνθήκες.
