Του Νίκου Βλαντή. (ανταπόκριση από την Γαλλία). Στην φωτογραφία: στιγμιότυπο από την τελετή απονομής στο παρεκκλήσι Saint Jacques. Από αριστερά: ο βραβευθείς ποιητής Ντομινίκ Μασσώ, ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Νίκος Βλαντής, ο ποιητής Ζεράρ Κλερύ και η βιβλιοπώλης Ζεραλντίν Σερώ.
Στο γοτθικό παρεκκλήσι Saint Jacques στο Κλοάρ Καρνοέ της Βρετάνης, δόθηκε στις 9 Μαρτίου για πρώτη χρονιά από τον Οίκο της Ποίησης του Κιαμπερλέ σε μια σεμνή τελετή το βραβείο Γιώργου Σαραντάρη 2014. Το βραβείο, που θα δίνεται κάθε χρόνο σ’ έναν ποιητή για μια ποιητική συλλογή εκδοθείσα από Γάλλο εκδότη, αποτελεί πρωτοβουλία του Νίκου Βλαντή, προέδρου του Οίκου της Ποίησης του Κιαμπερλέ (πρόκειται για πανεθνικό θεσμό με τοπικά σωματεία σε όλη τη χώρα, που προωθούν την ποίηση με φεστιβάλ, εκδηλώσεις, εκδόσεις κτλ.). Eντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική για την διάδοση του έργου του Γιώργου Σαραντάρη στην Γαλλία: τον Απρίλιο του 2014, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Οίκου της Ποίησης του Κιαμπερλέ το δεύτερο τεύχος του περιοδικού ποίησης «Sémaphore», το οποίο φιλοξενεί εκτενές αφιέρωμα στον Γιώργο Σαραντάρη, με κριτικά κείμενα και ποιήματά του μεταφρασμένα στα γαλλικά.
Στην τελετή παρευρέθησαν και μέλη του εν Ελλάδι σωματείου Γιώργος Σαραντάρης (www.giorgos-sarantaris.org), του οποίου πρόεδρος είναι η συνθέτις και τραγουδίστρια Νένα Βενετσάνου. Συγκεκριμένα, παρούσα ήταν η αντιπρόεδρος του σωματείου Εύη Καλοδίκη, μικρανηψιά του Γιώργου Σαραντάρη, ενώ απεσταλμένος του σωματείου ήταν και ο ποιητής και δοκιμιογράφος Σωτήρης Γουνελάς, που έχει άλλωστε εκδώσει ένα δοκίμιο με θέμα το έργο του Γιώργου Σαραντάρη (Ο ποιητικός οραματισμός του Γιώργου Σαραντάρη, εκδόσεις Ίνδικτος 2006). Ο κ. Γουνελάς πήρε πρώτος τον λόγο και, σε άπταιστα γαλλικά, κατάφερε με την ομιλία του να σαγηνεύσει το ακροατήριο, που απαρτίζετο από ποιητές, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, αναγνώστες και πολιτικούς παράγοντες της περιοχής, μυώντας τους στην σημασία και την διαχρονικότητα του έργου του Γιώργου Σαραντάρη.
Η επιτροπή του βραβείου (με πρόεδρο τον Νίκο Βλαντή και μέλη τους ποιητές Μπρυνό Ζενέστ και Ζεράρ Κλερύ, την βιβλιοπώλη Ζεραλντίν Σερώ και τον Οβέν Κολουτσί που εκπροσωπεί το αναγνωστικό κοινό) είχε ξεχωρίσει τρία βιβλία στη βραχεία λίστα του βραβείου που κοινοποίησε λίγο καιρό πριν. Ανάμεσά τους, ήταν και το βιβλίο Bêtises του Έλληνα ποιητή Δημοσθένη Αγραφιώτη, δείγμα της ευρείας αναγνώρισης που χαίρει στην Γαλλία. Ο νικητής καθορίστηκε μετά από ψηφοφορία των μελών της επιτροπής.
Ήταν ο Βέλγος ποιητής Ντομινίκ Μασσώ με το βιβλίο του Θα φύγω όπου να ’ναι (εκδόσεις Rafaël de Surtis). Ο Ντομινίκ Μασσώ έχει εκδώσει δώδεκα βιβλία ώς τώρα, ενώ το όνομά του είναι επίσης ταυτισμένο με την διάδοση των σκηνών σλαμ στην Γαλλία. Τα μέλη της επιτροπής πήραν το λόγο για να τον συγχαρούν και να εκφραστούν δημόσια, αιτιολογώντας την επιλογή τους. Εν ολίγοις, έδωσαν το βραβείο στον Ντομινίκ Μασσώ επειδή έκριναν πως το έργο του «ξεπερνάει το εγώ του δημιουργού και εκφράζει περίτεχνα, με μια γλώσσα λόγια αλλά και ζώσα το ηθικό και συναισθηματικό κλίμα των ημερών, το αδιέξοδο της σημερινής εποχής». Ανακοινώθηκε επίσης πως η κριτική επιτροπή του βραβείου πρότεινε στον Σωτήρη Γουνελά να γίνει μέλος της, πρόταση που εκείνος αποδέχτηκε.
Το βραβείο προκάλεσε το ενδιαφέρον του τύπου, με δημοσιεύματα στην εφημερίδα Ouest France και την τοπική Télégramme, ενώ ο Οίκος της Ποίησης του Κιαμπερλέ δεσμεύτηκε να εκδώσει την καινούργια ποιητική συλλογή του νικητή.
Ακολουθούν αποσπάσματα από το βιβλίο του Ντομινίκ Μασσώ, μεταφρασμένα στα ελληνικά από τον Νίκο Βλαντή.
Ντομινίκ Μασσώ, Θα φύγω όπου να ’ναι. Εκδόσεις Rafaël de Surtis 2013.
«Θα φύγω όπου να ’ναι. Θα φτιάξω την βαλίτσα μου. Με περισσή φροντίδα. Και προπαντός, με οικονομία. Και, σε κατάσταση άγριας μέθης, θα βουτήξω κατ’ αρχάς μέσ’ στην βιβλιοθήκη μου. Σαν ένα βράδυ μοναξιάς που αποφασίζουμε ν’ αδειάσουμε μεμιάς ένα μπουκάλι με κρασί, για να γεμίσουμε τον χώρο της σκιάς και να αποφύγουμε όσα μας ταλανίζουν. Ώρες ολόκληρες χαμένος στα δεινά της επιλογής, θα ξεχάσω την υποχρέωση της επιλογής, θα ξεχάσω και την επιλογή την ίδια. Και θα γενούν υπέροχα ετούτα τα δεινά, μα πάνδεινα. Και θα διαβάσω. Και θα ξαναδιαβάσω. Μερικές εκατοντάδες σελίδες από μερικές εκατοντάδες βιβλία. Θ’ αφήσω το πνεύμα μου να ταξιδέψει μακριά. Θα ξαναζήσω στιγμές ανάγνωσης, της παιδικής ηλικίας, της εφηβείας. Τόπων. Την απαλή, ακριβή και διαπεραστική οσμή κανελλωμένου γάλατος που ανηφορίζει αργόσυρτα απ’ την κουζίνα μιας κάποιας θείας Γιάννας. Των τοίχων τους λεκέδες. Πάνω στα δάχτυλά μου. Με κιμωλία. Στην φορεσιά της δασκάλας. Στην αριστερή της γάμπα. Λεκέδες. Στις πιο κρυφές γωνίες. Στη σκούφια των γαϊδάρων. Και μέσα στα κενά που κρύβουνε τα σχολικά εγχειρίδια και τα ποιήματα. Και θα διαλέξω τελικά κάποια βιβλία, ίσως καμιά δωδεκαριά, και θα τα μάθω απέξω, όλα εκτός από ένα, που θα το πάρω μαζί μου. Θα φτιάξω την βαλίτσα μου. Τρία πουκάμισα; Μα τέσσερα πουκάμισα; Τρία πουκάμισα. Όχι. Ναι. Όχι. Όλα υπολογισμένα, θα πάρω τελικά πουκάμισα τρεισήμισι. Διότι, ετούτο εδώ δεν πιάνει τελικά παρά το ήμισυ μιας θέσης. Δίχως γιακά, λευκό, με απαλότητα ωσάν υδατογράφημα, διάφανο, εγγίζει ίσως την ανυπαρξία. Θα φτιάξω την βαλίτσα μου με περισσή φροντίδα. Μετά, θα την αφήσω εκεί. Και θα φύγω.
***
Θα φύγω όπου να ‘ναι. Σε ένα παγκάκι, μέσα στο πάρκο το δημοτικό, θα με πλευρίσει άνδρας μ’ εμφάνιση ταμία. Θα με μυήσει στο μυστικό.
«Είμαι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. Δεν με πιστεύετε, έτσι δεν είναι κύριε; Μα ξέρετε, αυτό ακριβώς επιζητώ, να μη με πιστεύετε. Από καιρού εις καιρόν μεταμφιέζομαι, και έτσι γλιστρώ ανώνυμος ανάμεσα στους ανθρώπους. Για τον σκοπό αυτόν, διαθέτω τον καλύτερο μεταμφιεστή της χώρας. Είναι φορές που γίνομαι καθαριστής τζαμιών, κι άλλοτε πράκτωρ εμπορικός, μετά συγκολλητής ή άνεργος μηχανικός. Έχω τον πιο καλό της χώρας βιογράφο. Αλλά έχω κουραστεί. Ξέρετε, δεν υπάρχει Χώρα. Για να το θέσω πιο σωστά, υπάρχουν άπειρες. Υπάρχει μια χώρα για κάθε καθαριστή τζαμιών, μια χώρα ανά υπάλληλο, μία για κάθε άνεργο. Και αν κάποιες περιοχές είναι και φυσικά διακριτές, απλώνονται από πάνω τους ιστοί σαν της αράχνης, και των οποίων κάποια απ’ τα νήματα κόβονται σαν άλλα υφαίνονται, και γίνονται φορές φορές ατέλειωτα κουβάρια. «Χώρα» ωστόσο δεν υπάρχει, καμμιά ολότητα που να ‘ναι πειστική. Κουράστηκα ξέρετε, κουράστηκα πολύ. Είναι στα σύννεφα η κορφή του φιλντισένιου πύργου μου, εκεί που ακροβατούν και οι ακόλουθοί μου. Σήμερα, δεν ονειρεύομαι παρά ένα πράγμα να τους πω: με πρόδωσα, τους πρόδωσα κι αυτούς, θέλω να αποκαλύψω τα ίδια μου τα ψεύδη. Θέλω να μείνω αρχικά κρυμμένος λίγους μήνες, να βρω την δύναμή μου. Κι ύστερα, να ξαναπάρω τον θώκο της εξουσίας, και να μου δώσω τέλος οριστικό σε μια συνέντευξη τύπου – καπνίζοντων – στην οποία όλα θα τα πω! Διαθέτω τον καλύτερο καταστροφέα της χώρας, και μέσα επικοινωνίας τα πλέον γιγάντια…»
***
Θα φύγω όπου να ‘ναι. Μέσ’ στην καρδιά της νύχτας, θα σταθώ κάτω απ’ το καμπαναριό του Σαν Μισέλ. Θα μ’ έχει οδηγήσει εκεί μία φωτιά. Και κάποιος θα πετά συντρίμμια και χαλίκια, κομμάτια σάπιου ξύλου, κουρέλια απ’ το σκόρο φαγωμένα, κομμάτια από γυαλί. Και θα θεριεύει η φωτιά, με τρόπο σκοτεινό και δύσοσμο. Και εκείνος θα πει: «Είμαι ο άρχων της φωτιάς. Γεννήθηκα στην Βαβυλώνα το 557 και θα επιζήσω για να δω το τέλος του κόσμου, αφού είμαι εγώ που ήδη το ετοιμάζω». Θα τον ακούω καθιστός, ρουφώντας την θέρμη και το φως ετούτης της φωτιάς, ξεχνώντας τις πικρές οσμές. Τα λόγια του ανθρώπου αυτού θα με αποκοιμίσουν, στου ύπνου την φυγή με περιμένουν φίλοι μου, οι πιο τρελλοί.
***
Θα φύγω όπου να ‘ναι. Και θα κυλήσει ο χρόνος. Μέσα μου. Μέσα στον άλλον. Και, ο ένας μέσ’ στον άλλον, θα έχω την εντύπωση ότι περνώ το χρόνο μου.
[…] via Ο αναγνώστης […]
[…] Le Prix Giòrgos Sarantàris 2014 est donc attribué à Dominique Massaut, pour son recueil Je m’en irai bientôt. Ce livre exprime le sentiment commun du peuple français contemporain, en utilisant une langue abordable et simple. Un recueil de ce poète slameur sera publié par la Maison de la Poésie en mars 2015. Des extraits de cet ouvrage ont été traduits en grec par le poète Nikos Vlantis et publiés en Grèce, dans la revue littéraire Anagnòstis (cliquez ici). […]