Βιβλία για τις γιορτές (7), ποίηση

Εκδίδονται πολλές ποιητικές συλλογές. Ας σταθούμε, κυρίως, σε συγκεντρωτικές- με εξαιρέσεις.

Ρώμος Φιλύρας
Ποιήματα. Απαντα τα ευρεθέντα
Επιμέλεια Χ. Λ. Καράογλου, Αμαλία Ξυνογαλά.
Eκδόσεις University Studio Press
Ο Ρώμος Φιλύρας (1889-1942), κατά κόσμον Ιωάννης Οικονομόπουλος, γεννήθηκε στο Κιάτο το 1889 και πέθανε στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο το 1942. Πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους και εργάστηκε ως στρατιωτικός υπάλληλος. Απολύθηκε από την υπηρεσία του το 1924, λόγω αφροδίσιου νοσήματος, και τρία χρόνια αργότερα κατέληξε στο Δρομοκαΐτειο, όπως ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Μιχαήλ Μητσάκης κ.ά. Η πρώτη ποιητική συλλογή του, Τα ρόδα στον αφρό, κυκλοφόρησε το 1911. Μεγάλο μέρος της παραγωγής του έμεινε έξω από τις επόμενες συλλογές: Γυρισμοί (1919), Οι ερχόμενες (1920),Κλεψύδρα (1921), Ο πιερρότος (1922), Η θυσία (1923), σύνολο 182 ποιήματα. Πολύ περισσότερα, 350 και πλέον, είναι τα ποιήματα που έγραψε μετά τον εγκλεισμό του στο Δρομοκαΐτειο. Οσοι τον επισκέπτονταν έφευγαν με χειρόγραφά του, λυρικά και παραληρηματικά ποιήματα σκαλισμένα σε σημειωματάρια, σε κουρελόχαρτα, σε κουτιά τσιγάρων. Με τον ίδιο τρόπο δραπέτευσε το ημερολόγιό του, το οποίο δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην Καθημερινή το 1929 με τον τίτλο «Η ζωή μου στο Δρομοκαΐτειον».

Με αφορμή τα 70 χρόνια από τον θάνατό του που έκλεισαν το 2012, κυκλοφορούν τώρα, σε δίτομη συγκεντρωτική έκδοση, με την επιμέλεια του Χ. Λ. Καράογλου και της Αμαλίας Ξυνογαλά, τα ποιήματα των έξι εκδομένων ποιητικών συλλογών του Φιλύρα και όλα τα ποιήματα τα εγκατεσπαρμένα σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής του. Η έκδοση ολοκληρώνεται με ευρετήρια τίτλων και πρώτων στίχων, σημειώσεις και γλωσσάρι.

Eugenio Montale

Ημερολόγιο του ΄71

Μτφρ: Νίκος Αλιφέρης, ΑΓΡΑ

Άρχισε να γράφεται τον Δεκέμβριο του 1970 και ολοκληρώθηκε με το Ημερολόγιο του ΄72.  Παρατηρούμε τη στροφή του ποιητή στη λυρική διάθεση, μια ποίηση πιο στοχαστική και διανοητική που μετουσιώνει τη σκέψη σε αισθητική.  (Η έκδοση είναι δίγλωσση).

Γιάννης Κοντός
Τα ποιήματα, 1970-2010
Εκδόσεις Τόπος

Συγκεντρωτική έκδοση των ποιητικών συλλογών του Γιάννη Κοντού, από την Περιμετρική (1970) ως τη Στάθμη του σώματος (2010). Από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές της ποιητικής γενιάς του 1970, ο Κοντός πιάνει το νήμα από τον Καρυωτάκη και τον Σαχτούρη και το φέρνει κοντά στους νεότερους με μια ποίηση που βαίνει εντεινόμενα σαρκαστική, αγχώδης και εφιαλτική, με γλώσσα γυμνή αλλά ευφυώς μεταφορική, κρυπτική αλλά συνάμα παραστατική.

Μιχάλης Γκανάς
Ποιήματα 1978-2012, Εκδόσεις Μελάνι
Η εξέλιξη της ποιητικής φωνής του Μιχάλη Γκανά σε επτά συλλογές, από τον Ακάθιστο Υμνο (1978) ως τον Αψινθο (2012). Αλλού ευρύστιχη και αφηγηματική, με τους τρόπους του δημοτικού τραγουδιού, αναστοχάζεται τις χαμένες οικειότητες της βουρκωμένης πατρίδας, αλλού ακούγεται σύντομη και ευθύβολη σαν επίγραμμα: «Οι λέξεις είναι σαν τα σκάγια./ Ποιες βρίσκουνε το στόχο τους/ ποιες δεν τον βρίσκουν./ Δε φταίει πάντα ο κυνηγός».

Γιάννης Δούκας

Το σύνδρομο Σταντάλ, Πόλις

Ποιήματα ενός νέου ποιητή που καταφέρνει να συγκεράσει τη ρίμα – ένα αλλοτινό ποιητικό εργαλείο- με τη σύγχρονη εικόνα λέξεων και νοημάτων. Μια ανανεωτική πνοή στο κέντρο της πόλης, όπως την αισθάνεται κάποιος που δεν ζυγίζει σε ελαφρά και σοβαρά τα υλικά του αλλά ενδιαφέρεται περισσότερο για τη σχέση τους.

Annie Carson

Λίλα λόγια

Εισαγωγή – Μετάφραση:  Χάρης Βλαβιανός, Πατάκης

Δυναμική, μετα-μοντέρνα (ότι μπορεί να σημαίνει, πια, αυτό) ποίηση που έρχεται από μακριά πατώντας στο αύριο. Τα ποιήματα έχουν πολλές φορές το χαρακτήρα μικρού δοκιμίου κι άλλοτε ενός φευγαλέου βλέμματος σε κείμενα κι ανθρώπους που στιγμάτισαν τον λόγο και την ίδια την Αν Κάρσον.

Νίκος Σταμάτης

Μορφογενέσεις, Τόπος

Στα ποιήματα αυτά, που αποτελούν το καθένα μια ολοκληρωμένη ποιητική ιδέα και μορφή, διακρίνεται υποδόρια ένα στοχαστικό υπόβαθρο: Το κενό, που άφησαν πίσω τους οι μεγάλες αφηγήσεις, μετά τη φυγή τους ως νέοι θεοί, σωρεύοντας ερείπια, η ρευστότητα των σημερινών πραγμάτων, η αδυναμία μιας οποιασδήποτε πρόβλεψης για το επερχόμενο, που γίνεται ολοένα πιο κλειστό, επίφοβο και επικίνδυνο, αυξάνοντας την αγωνία και το άγχος.
Μάνος Ελευθερίου
Τα λόγια και τα χρόνια. 
1963-2013: Τα τραγούδια
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2013,
σελ. 523, τιμή 19,90 ευρώ

Στίχοι του Μάνου Ελευθερίου που ακούστηκαν σε αγαπημένα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, του Θάνου Μικρούτσικου, του Σταύρου Κουγιουμτζή, του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, του Διονύση Τσακνή κ.ά. σε έναν συγκεντρωτικό τόμο. «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι», «Αλλος για Χίο τράβηξε», «Παραπονεμένα λόγια»… Κατάταξη χρονολογική και ανά δισκογραφική δουλειά, με πληροφορίες για τους συντελεστές των δίσκων, ευρετήριο συνθετών και ερμηνευτών και ευρετήριο πρώτων στίχων.
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης
Ανθολόγηση – επιμέλεια Κώστας Γ. Παπαγεωργίου,
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.
Εκδόσεις Κότινος, 2013,τόμος Δ΄,
σελ. 472, τιμή 18 ευρώ

Ο τέταρτος τόμος της Ανθολογίας της ελληνικής ποίησης, με υπότιτλο «Από τη γενιά της άρνησης στη γενιά της διαδικτυακής μοναξιάς», ολοκληρώνει τη διαδρομή στην ποιητική παραγωγή του 20ού αιώνα. Ανθολογούνται ποιητές της γενιάς του ‘70 (Μαρκόπουλος, Βαρβέρης, Κοντός, Λιοντάκης, Βέης, Πατίλης, Λαϊνά, Παμπούδη κ.ά.), ποιητές της γενιάς του 1980 και νεότεροι που εμφανίστηκαν την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα.

Γιάννης Ρίτσος
Υπερώον
Εκδόσεις Κέδρος

Εξήντα έξι ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου γραμμένα το 1985, μία από τις περίπου πενήντα ανέκδοτες συλλογές. Την έκδοσή τους τώρα εξηγεί η κόρη του ποιητή Ερη Ρίτσου: «Είναι ποιήματα αυτοβιογραφικά, που ταυτόχρονα αντανακλούν το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν. Εποχή κρίσης ηθικής τα χρόνια εκείνα, δεν μπορεί παρά να έχει συνάφεια με την κρίση την οικονομική που βιώνουμε ως συνέπεια και του ηθικού εκείνου ελλείμματος».