Του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.
Μέσα στο κλίμα των αλλεπάλληλων βιβλιοπροτάσεων των ημερών, θέλω να συστήσω ένα πολύ ξεχωριστό αστυνομικό μυθιστόρημα: το Ντόντζερς του Bill Beverly, που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μετάφραση Ανδρέα Αποστολίδη από τις εκδόσεις Στερέωμα. Γεννημένος το 1965 και μεγαλωμένος στο Kalamazoo του Michigan, ο Μπέβερλι ξεκίνησε από την ποίηση ενώ το Ντόντζερς, που είναι το πρώτο πεζογραφικό του βιβλίο, κυκλοφόρησε το 2016, κερδίζοντας το βραβείο αστυνομικής λογοτεχνίας Gold Dagger. Τίποτε δεν είναι τυχαίο: ούτε ότι ο Μπέβερλυ κέρδισε ένα βαρύνον αμερικανικό λογοτεχνικό βραβείο ούτε ότι το βιβλίο του κυκλοφόρησε πολύ γρήγορα σε τρεις ακόμα χώρες: το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία και τη Γαλλία. Και δεν είναι επίσης τυχαίο ότι το Ντόντζερς έκανε τους αμερικανούς κριτικούς να συγκρίνουν τον Μπέβερλι με ονόματα όπως εκείνα του Richard Price, του Denis Johnson και του J.D. Salinger ή το ότι στα ελληνικά ανέλαβε να το μεταφέρει ένας διακεκριμένος αστυνομικός συγγραφέας και μεταφραστής όπως ο Αποστολίδης.
Η ιστορία την οποία ξετυλίγει ο Μπέβερλυ στο μυθιστόρημά του είναι το μακρύ ταξίδι του Ηστ, ενός ανήλικου μέλους συμμορίας του Λος Άντζελες, από τις Δυτικές Ακτές των ΗΠΑ προς το βόρειο και κεντρικό τμήμα της χώρας και το Ουισκόνσιν. Ο Ηστ και τα άλλα αγόρια που τον συνοδεύουν στο ταξίδι (ανάμεσά τους και ο μικρότερος αδελφός του) πηγαίνουν προς τα ανατολικά με σκοπό να σκοτώσουν κάποιον που δεν είναι της αρεσκείας του αρχηγού της συμμορίας και θείου τού Ηστ. Ο στόχος πέφτει νεκρός μαζί με την κόρη του, αλλά η κατάσταση περιπλέκεται εξόχως. Και δεν πρόκειται μόνο για το ότι η διπλή δολοφονία αποδεικνύεται άνευ νοήματος (κανένας δεν είναι σε θέση να καταλάβει ποιες ήταν οι προθέσεις του αρχηγού όταν την παράγγειλε), αλλά και για τους καβγάδες που ξεσπούν ανάμεσα στους πιτσιρικάδες όταν αποκόπτονται από τους συνδέσμους τους και είναι υποχρεωμένοι να περιπλανηθούν σε μιαν Αμερική η οποία δεν έχει την παραμικρή σχέση με όσα ήξεραν μέχρι να εγκαταλείψουν τον μικρόκοσμο της γειτονιάς τους στο Λος Άντζελες.
Η Αμερική την οποία διατρέχει ο Ηστ παρέα με τον αδελφό του κι έναν μεγαλύτερο νεαρό (ο τέταρτος της ομάδας σπεύδει, τις πρώτες κιόλας ώρες του ταξιδιού, να εξαφανιστεί από το προσκήνιο) είναι μια Αμερική σκοτεινή, σιωπηλή και απόμακρη: ένας τόπος στον οποίο οι ήρωες οφείλουν να ζήσουν χωρίς υπολογιστή και κινητό τηλέφωνο, ένα απέραντο τοπίο όπου γενικότερα η τεχνολογία δεν παίζει ρόλο, μια αχανής επικράτεια όπου το μόνο που μετράει είναι οι τυχαίες συναντήσεις με άγνωστους και επιθετικούς (ή μονίμως καχύποπτους) ανθρώπους, έτοιμους να παρατήσουν τη νεανική συντροφιά στη μέση του πουθενά.
Μυθιστόρημα ενηλικίωσης και περιπλάνησης, το Ντόντζερς είναι εκ παραλλήλου κι ένα εργαστήριο ακούραστης επεξεργασίας λογοτεχνικών χαρακτήρων. Χαρακτήρες που συνδυάζουν τον κυνισμό και τη βιαιότητα με μια προσεκτικά κρυμμένη ρομαντική φλέβα και με αισθήματα που ανοίγουν τον δρόμο για να μπούμε σε μιαν άλλη περιοχή: στο βαρύ περιβάλλον των οικογενειακών τραυμάτων και των πολλαπλών τους ματαιώσεων. Ένα βιβλίο που προχωρεί άλματα πιο πέρα την κοινωνική προβληματική του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος, αφήνοντας εξαρχής και μέχρι τέλους έξω από η δράση τους αστυνομικούς και την αστυνομία.