Γιώργος Βέης.
«Ατάραχη σαν ουρανός μ΄ όλα τα κάλλη πόχει
που μέρη τόσα φαίνονται και μέρη ν΄ ναι κρυμμένα».
Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι πολιορκημένοι, Σχεδίασμα Γ΄
Αλλαγή προγράμματος. Θα ταξιδέψουμε νύχτα. Συνήθως το αποφεύγω. Το καλά συντηρημένο, όπως μας λένε, αυτοκίνητο, ένα βολικό Fiat, υπόσχεται έγκυρη μετάβαση σε ό,τι αντιπροσωπευτικότερο διαθέτει το Βιετνάμ στα σύνορά του με την Κίνα. Θα μας βρει το ξημέρωμα εκεί. Αναγκαστικό, ταχύτατο πέρασμα τώρα μέσα από ένα πιθανότατα υπέροχο σκηνικό της φύσης. Θα το χάσουμε ολοσχερώς μέσα από τα γυρίσματα της περιηγητικής εμπειρίας. Δεν πρέπει ν΄ αφήνουμε το πηδάλιο του ονείρου σε ξένα χέρια. Αρχαιότατος κανόνας. Ίσως μια εύλογη επαναφορά να μπορέσει να διορθώσει τη μοίρα αυτού του ταξιδιού. Ασφαλώς έχει δίκιο ο συστηματικός της Ανατολής, ο Θεόφιλος Γκωτιέ. Η εξομολόγηση από το έργο του Κωνσταντινούπολη: «Τίποτα στον κόσμο, απ΄ όσο ξέρω, δεν είναι πιο ενοχλητικό από το να διασχίζει κανείς μες στη νύχτα μια τοποθεσία που επιθυμεί να δει εδώ και καιρό. Τέτοια λυπηρά γεγονότα συμβαίνουν συχνά, τώρα που ο ταξιδιώτης είναι μονάχα ένα συμπληρωματικό εξάρτημα του ταξιδιού, και ο άνθρωπος έχει υποταχθεί σαν άψυχο αντικείμενο στο μεταφορικό μέσο». Η πορεία σταθερή: βορειοδυτικά, προς τη μεριά της θάλασσας. Ο οδηγός μας προσπαθεί με τα λίγα αγγλικά του να μοιραστεί μαζί μας τον χρόνο. Θέλει την παρέα μας, όχι για να μην αποκοιμηθεί κάποια στιγμή ο ίδιος, αλλά για να μας φανεί χρήσιμος, όσο περισσότερο γίνεται. Δεν είναι δουλικός, αλλά δηλωμένος επαγγελματίας της παμπάλαιης ασιατικής εξυπηρέτησης. Η συμπεριφορά του διακρίνεται από το μέτρο της μη Το γελάκι του έχει την αύρα μιας ανόθευτης φιλότητας. Την ψάχνω πάντα στους αναμενόμενους ή μη Άλλους. Όποτε μάλιστα τη βρίσκω, όπως στην προκειμένη περίπτωση, νοιώθω να δικαιώνεται κατά πολύ η ίδια η ουσία της περιπλάνησης.
*
Η ώρα σαν πιο ρευστή τώρα. Γλιστράει πιο γρήγορα. Πώς απομακρύνεται μέσα στο πρώτο αχνό, αλλά επίμονο πρωινό φως και η τελευταία, η πιο απόμερη συνοικία του Ανόι – η αίσθηση της απώλειας μέσα στην επερχόμενη, απόλυτη ένταση του λευκού. Καθώς μεγαλώνει η απόσταση που μας χωρίζει από την πρωτεύουσα, οι παλμοί της γίνονται τόσο ανεπαίσθητοι, τόσο φευγαλέοι, ώσπου θα νομίσεις, αργά ή γρήγορα, ότι έζησες λίγο πριν μέσα στην υπερβολή μιας φαντασίωσης. Πώς μια ολόκληρη πόλη, ένας χορός εικόνων είναι έτοιμη να γίνει κι αυτή σκόνη; Εγκολπώνομαι το απείκασμά της. Θα διατηρήσω το Ανόι ακέραιο ή σχεδόν ακέραιο: υπόθεση χειρωνακτικής εργασίας, γραφή και επανεκκίνηση γραφής, αποστάγματα διαρκείας, σαν τους καθησυχαστικούς λοφίσκους που μας υποδέχονται στο βάθος του βλέμματος. Πλησιάζουμε τις βόρειες ακτές. Η πρώιμη αλμύρα, ανανέωση ειδήσεων, το θαλασσινό αεράκι με το πείσμα του, η ακριβής πιστοποίηση της νέας θέας. Θα θυμάμαι ό,τι θα δω. Το ξέρω από τώρα. Το παλαιό ένστικτο του πολύπλαγκτου. Ανεβάζουμε ταχύτητα. Από τα ανοιχτά παράθυρα μπαίνει το ιδίωμα του Βορρά. Οι στροφές μας πολλαπλασιάζονται σταθερά. Έχουν αραιώσει άλλωστε αισθητά τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια.
*
Το χέρι που γράφει εδώ υπακούει σε επιταγές και ρυθμούς ενός απρόβλεπτου υποβολέα. Ταξίμια αγνώστων, όπως έρχονται να καθίσουν εδώ. Απολύτως κατανοητά. Έτσι, ξαφνικά. Ίσως κι αυτή η αίσθηση να συνιστά μέρος της όλης βιετναμέζικης παράστασης. Ούριες οι λέξεις του οδηγού. Χωρίς καμιά εξαίρεση. Αλλά και των άλλων, που μας συνοδεύουν. Συμφωνία υποδόρια των φθόγγων. Δεν προπορεύονται, ακολουθούν για την ώρα τις ματιές μας. Οι μικρές, εύηχες προτάσεις, οι προσφορές της συγκυρίας. Συμφιλιώνονται γρήγορα με το νέο περιβάλλον. Ανοίγεται σταδιακά μπροστά μας, ένα τετράδιο της φύσης, σχεδόν ακηλίδωτο. Συνεπείς, υπάκουες λέξεις. Φαίνεται ότι φτάνουν ως τα πράγματα. Θέλουν να τ’ ακουμπήσουν. Δεν ενοχλούν. Η γνώση του αβαρούς, του ατμώδους. Η αχλύς ως εμμονή. Το συγκεκριμένο αίσθημα αυτών των συντεταγμένων, ένα άγγιγμα της Αρμονίας μέσα στον κόσμο. Η ανάμειξη των χρωμάτων δεν πανηγυρίζει μεθύσι μορφών, αλλά πιστοποιεί κάτι βαθύτερο που έρχεται από τους εσώτερους κόλπους της δημιουργίας.
Κατά τα άλλα, η πραγματικότητα περικλείεται ή τείνει να περιέλθει σ΄ ένα καλά τονισμένο φωνήεν, σ΄ ένα πρόσφορο σύμφωνο. Ο καιρός ισχυρίζεται ότι είναι μια κλείδα αγαθών στιγμών. Μπορεί σε κάποια στροφή της ημέρας που μόλις λίγο πριν γεννήθηκε, το σύμπαν που σκεφτόμαστε να καταστεί άραγε αβίαστα το σύμπαν, μέσα στον οποίο καταφέρνουμε κι επιζούμε; Να υποθέσω, έστω προσωρινά ναι; Σε αντίθεση με ό,τι φέρ΄ ειπείν φρονούσε ο Γκαστόν Μπασελάρ; Υπάρχει ήδη έντονο στην ατμόσφαιρα ένα υπολογίσιμο απόθεμα της καλής τύχης, της εύνοιας εκείνης, που φέρνει τους ναυαγούς μόνο κοντά στα σωστά κύματα.
