Ίαν Ράνκιν, Ακόμη και τα άγρια σκυλιά (του Γρηγόρη Αζαριάδη)

1
695

 

Του Γρηγόρη Αζαριάδη (*)

Ο Ίαν Ράνκιν γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960 στο Φάιφ της Σκοτίας. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, απ’ όπου αποφοίτησε το 1982. Το πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1986, αλλά η καθιέρωσή του ήρθε με τη δημιουργία του διάσημου ήρωα του, του επιθεωρητή Ρέμπους, το 1987. Έχει λάβει τέσσερα CWA DAGGER AWARDS, ενώ το 2004 απέσπασε το πλέον έγκριτο αμερικάνικο EDGAR AWARD. Το εντυπωσιακό βιογραφικο του ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2015, όταν έγινε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Εδιμβούργου, ο πρώτος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας στον οποίο επιφυλάσσεται αυτή η τιμή. Ζει στο Εδιμβούργο με τη σύντροφό του και τους δυο του γιους.

Το «Ακόμη και τα άγρια σκυλιά» (εκδόσεις «ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ», σελίδες 506, σε μετάφραση Νάντης Σακκά και επιμέλεια Στέλλας Τσάλα) εντάσσεται στην περίοδο «επαναφοράς» του μυθικού επιθεωρητή Ρέμπους, μετά την συνταξιοδότηση του. Κατά την δολοφονία του λόρδου Μίντον, πρώην γενικού εισαγγελέα, η αστυνομία ανακαλύπτει ένα συνοδευτικό ανώνυμο σημείωμα: «Θα σε σκοτώσω γι’αυτό που έκανες». Το πανομοιότυπο σημείωμα, που λαμβάνει λίγες μέρες μετά ο Μπιγκ Τζερ Κάφερτυ, το μεγάλο αφεντικό του Εδιμβουργιανού υποκόσμου και αγαπημένος αντίπαλος του Ρέμπους επί σειράν ετών, χτυπάει το καπανάκι της εισόδου του επιθεωρητή στο σκηνικό.

Ο Μπιγκ Τζερ απαξιεί να μιλήσει στην Σιβόν Κλάρκ, που αναλαμβάνει την υπόθεση. Εμπιστεύεται μόνο τον παλιό του διώκτη Ρέμπους. Τον θεωρεί φτιαγμένο από το ίδιο σκληρό υλικό. Η ματαιοδοξία της γενιάς των ηρώων, που περιμένουν στο φόντο της σκηνής να ξεστομίσουν την τελευταία τους ατάκα, να πεθάνουν οι κακοί, οι καλοί να δικαιωθούν, να ανάψουν τα φώτα και να πάρουν το τελευταίο χειροκρότημα από τους θεατές της πλατείας. Έτσι, ο Ρέμπους με την ιδιόρρυθμη συνεργασία του παλιού αρχιγκάνγκστερ Κάφερτυ, μιά συνεργασία βουτηγμένη στα μυστικά και στις κρυφές πρωτοβουλίες, θα βουτήξει βαθειά στο παρελθόν να ανακαλύψει την πηγή της απειλής… τον δολοφόνο που σχεδιάζει εδώ και χρόνια την εκδίκηση του.

Η αναζήτηση της ομάδας Ρέμπους, Σιβόν Κλάρκ και του part time απασχολούμενου Μάλκολμ Φοξ, θα τους οδηγήσει, μέσα από δαιδαλώδεις υπόγειες διαδρομές, μέχρι το αναμορφωτήριο Έικορν Χάουζ. Εκεί, όπου κατά τη δεκαετία του ‘80 ανθούσε με όλες τις τιμές η κακοποίηση ανήλικων αγοριών από ώριμους εκπροσώπους του κατεστημένου, που περιλαμβάνουν ένα βουλευτή, ένα ανώτερο δικαστικό και τον τότε αρχηγό της αστυνομίας. Υπάρχει όμως ένα πρόσωπο, που φέρεται να έχει συγκεντρώσει τα εξαφανισμένα στοιχεία εναντίον των επιφανών προσώπων και δείχνει αποφασισμένος να τιμωρήσει τους υπεύθυνους γιά την υπόθεση.

Σε δεύτερο επίπεδο λειτουργεί μιά παράλληλη ιστορία. Ορμώμενοι εκ Γλασκώβης, καταφθάνουν στο Εδιμβούργο οι Τζο και Ντένις Σταρκ, πατήρ και υιός, απόλυτα αφεντικά των παράνομων δραστηριοτήτων της πόλης. Ο προφανής λόγος της άφιξης τους είναι ότι αναζητούν τα ίχνη του Χάμις Ράιτ, εργολάβου μεταφορών εξειδικευμένου στην διακίνηση ναρκωτικών, κρυμμένων στα δικά του κοντέινερ. Η ουσιαστική τους όμως πρόθεση είναι να εξασφαλίσουν την ηγετική θέση στις παράνομες μπίζνες του Εδιμβούργου, εκμεταλλευόμενοι την αποχώρηση του Μπιγκ Τζερ Κάφερτυ από την σκηνή. Έχουν όμως λογαριάσει χωρίς τον ξενοδόχο, όπου ξενοδόχος ο Ντάρυλ Κρίστι. Νέος, δυναμικός, προσαρμοσμένος πλήρως στις προδιαγραφές του ρόλου του μετριοπαθούς και υπεύθυνου σύγχρονου εγκληματία. Ο Κρίστι έχοντας συνειδητοποιήσει την επικείμενη αποχώρηση του Κάφερτυ από το προσκήνιο, φροντίζει να χτίσει τις υποδομές του. Το Εδιμβούργο είναι δικό του γήπεδο. Οι Σταρκ ας γυρίσουν στην φυσική τους έδρα… Στην Γλασκώβη.

Καθ’οσον χρόνο, ο Ράνκιν στήνει μαεστρικά την πλοκή, βλέπουμε ομάδες αστυνομικών να παρακολουθούν τους Σταρκ, άλλους να βρίσκονται στο κατόπι του Κρίστι και των μπράβων του, οι ομάδες των κακοποιών να αποδίδονται σε συνεχείς εχθροπραξίες μεταξύ τους. Οι βιαιοπραγίες και οι φόνοι σε ημερήσια διάταξη. Σκοτάδι. Σύγχυση. Διπλοί ρόλοι αστυνομικών. Και μέσα σ’αυτό το σκοτεινό και άκρως επικίνδυνο περιβάλλον, μόνο ένα πρόσωπο κυκλοφορεί χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Σωστά το αντιληφθήκατε, είναι ο εμβληματικός Ρέμπους. Εξαργυρώνει τα παράσημα της ενεργούς δράσης επί δεκαετίες. Όλοι οι παράνομοι παίκτες τον σέβονται, τον εμπιστεύονται και τον αναγορεύουν ως τον μοναδικό συνομιλητή από την πλευρά του Νόμου.

Κι ο Ρέμπους το απολαμβάνει. Τι είχε πριν ; Στην καθημερινότητα του συνταξιούχου αστυνομικού, αφιέρωνε τον περισσότερο χρόνο στην κατάρτιση λιστών εκκρεμοτήτων γιά πράγματα, που τελικά δεν έχει καμιά πρόθεση να κάνει, στον σχεδιασμό ενδιαφερουσών δραστηριοτήτων, που παρομοίως δεν σκόπευε να πραγματοποιήσει. Και στο τέλος της μέρας, να περάσει μιά μελαγχολική βραδυά στο αγαπημένο του μπαρ με τις αχώριστες ερωμένες του, το τσιγάρο και την φιάλη ΙΡΑ. Ενώ τώρα ; Νοιώθει ξανά να σφύζει από ενέργεια. Με κινήσεις που θυμίζουν δυναμικό τριαντάρη, μπαινοβγαίνει με άνεση από τα αστυνομικά τμήματα μέχρι τα ξενοδοχεία και τα ρεστωράν, όπου συγχρωτίζεται με άνεση με τους διαβόητους εγκληματίες της πόλης του και οι οποίοι αποδέχονται σιωπηλά τον πρωταγωνιστικό του ρόλο.

Προσπάθησα να αποφύγω την αντιπαράθεση του μυθιστορήματος του Ράνκιν με το «Τελευταίο καλοκαίρι του Βαλάντερ» του αξεπέραστου Μανκέλ. Εκεί βέβαια, ο Μανκέλ γνωρίζει ότι πλησιάζει ανεπιστρεπτί στον θάνατο και γράφει μιά εκπληκτική ελεγεία γιά τον ήρωα του. Εδώ, ο Ράνκιν χρησιμοποιεί το ιδιότυπο υποδόρειο χιούμορ του, ιδιαίτερα αισθητό στους διαλόγους των ηρώων, πράγμα που αποφορτίζει τα υπαρξιακά ερωτήματα του Ρέμπους και του Μάλκολμ Φοξ, που βιώνει την απώλεια του πατέρα του. Παράλληλα, χτίζει μιά αριστοτεχνική πλοκή, κλιμακώνοντας την δράση με την σωστή δοσολογία… Αντιπροσωπευτικό προσωπικό δείγμα του στυλ Ράνκιν. Η  περιγραφή των ισχυρών υπόγειων δεσμών του υποκόσμου με το κοινωνικό κατεστημένο, οι ύποπτοι διπλοί ρόλοι διεφθαρμένων αστυνομικών, το βρώμικο παρελθόν επιφανών δημόσιων λειτουργών και σε αντίστιξη κάποιοι ευσυνείδητοι μπάτσοι, που παλεύουν μόνο και μόνο από αγάπη και μεράκι γιά την δουλειά τους. Ίσως και επειδή η δουλειά τους είναι αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα από κάθε τι άλλο.

Τα δυνατά σημεία συμπεριλαμβάνουν την περιγραφή της νυχτερινής ζωής, με μπαρ, παμπ, σκοτεινούς μισοφωτισμένους δρόμους που φέρνουν στην σκέψη ταινίες νουάρ και την, διευρυμένη γιά τους φίλους του Ράνκιν, εμμονή με τις περίεργες μουσικές. Οι Associates κι η Steve Miller Band, έρχονται να προστεθούν στον Van Morrison και τον Rory Gallagher.

Τελικά, ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα από πλευράς πλοκής και στυλ. Μοναδική ένσταση που κράτησα γιά το τέλος το κατά πόσο ισχυρό φαίνεται το κίνητρο του δράστη. Αλλά, αυτό αφήνεται στην κρίση των αναγνωστών.

 

(*) Ο Γρηγόρης Αζαριάδης είναι συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών

info: Ίαν Ράνκιν, Ακόμη και τα άγρια σκυλιά, μετάφραση: Νάντης Σακκά, επιμέλεια: Στέλλα Τσάλα, εκδόσεις Μεταίχμιο

Προηγούμενο άρθροΤόμας Γουλφ, Χαμογελώντας με απόγνωση: ένα μυθιστόρημα, μια μετάφραση (της Στ.Τσούπρου)
Επόμενο άρθροΟι ιστορίες της Μαίρης Σταθοπούλου

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Πολύ ενδιαφέρουσα κριτική, ωστόσο θα ήθελα να μου απαντήσετε αν υπάρχει βιβλίο του Χένινγκ Μάνκελ με τίτλο ” Το τελευταίο καλοκαίρι του Βαλάντερ”.Στην βιβλιογραφία του δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοιος τίτλος.Ευχαριστώ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ