Ένας άθλος: Το Σύγχρονο Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής του Μοντανάρι

0
2359

 

 

Οι εκδόσεις Παπαδήμα που χρόνια τώρα υπηρετούν με τις εκδόσεις τους την ελληνική γραμματεία προχώρησαν μετά από επτά χρόνια προετοιμασίας και επεξεργασίας  στην έκδοση ενός σπουδαίου έργου  : το Σύγχρονο λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Αθήνα: Παπαδήμας, 2013), που αποτελεί μετάφραση του GI Vocabolario della lingua greca του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Γένοβας Franco Montanari (Τορίνο: Loescher, 2004• 3η έκδ. 2013).

Για πρώτη φορά μετά από 170 σχεδόν χρόνια προσφέρεται στο ακαδημαϊκό κοινό ένα πλήρες, λεπτομερές, σύγχρονο, έγκυρο αλλά και εύχρηστο λεξικό της αρχαίας ελληνικής .Ως γνωστόν προϋπήρχε η έκδοση των  Henry Liddell και Robert Scott που εξέδωσαν το ελληνοαγγλικό λεξικό A Greek-English Lexicon το 1843(Οξφόρδη• 9η και ριζικά αναθεωρημένη έκδοση από τους H. S. Jones και R. McKenzie, 1940• Παράρτημα, 1968). Όμως εκείνη η έκδοση στηρίχτηκε σε αποδελτίωση πρωτογενών πηγών μερικής αντιπροσωπευτικότητας, διότι η δημιουργία του υπηρετούσε τις ανάγκες της αγγλικής επιστήμης και του αγγλικού κλασικού σχολείου του 19ου αιώνα, εξήγησε πρόσφατα ο Ιωάννης Καζάζης, καθηγητής του ΑΠΘ και από τους μεταφραστές του έργου.

Ο επιμελητής του Λεξικού Franco Montanari, ένας από τους κορυφαίους αρχαιοελληνιστές του κόσμου, συγκρότησε ειδική 40μελή ερευνητική ομάδα, η οποία αποδελτίωσε στο πλαίσιο μιας υπερδεκάχρονης εντατικής προσπάθειας, το σύνολο της αρχαιοελληνικής και πρωτοχριστιανικής γραμματείας, καλύπτοντας έτσι μια περίοδο 1.400 ετών της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας, από τον 8ο αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα μ.Χ. Αποδελτιώνει 1.800 περίπου συγγραφείς και σχεδόν 4.000 έργα και αριθμεί 140.000 λήμματα. Είναι ουσιαστικά το πρώτο λεξικό των αρχαίων ελληνικών στον 21ο αιώνα και στηρίζεται στο πλήρες corpus της ελληνικής γραμματείας (στον ηλεκτρονικό Thesaurus Linguae Graecae), αλλά και στις καλύτερες κριτικές εκδόσεις.

Η μετάφραση του έργου αυτού στα ελληνικά αποτελεί σημαντική προσφορά όχι μόνο στην εκπαίδευση και την επιστήμη αλλά και στον ελληνισμό. Πραγματοποιήθηκε από ένα επιτελείο καθηγητών κλασικής φιλολογίας του Α.Π.Θ., τους Μ. Ανδρόνικου, Δ.Ι. Ιακώβ, Ι.Ν. Καζάζη, Στ. Ματθαίο, Εβ. Σιστάκου, Χρ. Τσαγγάλη, Δ. Χρηστίδη, ενώ τη φιλολογική επιμέλεια είχε ο καθηγητής Αι. Μαυρουδής. Τη συνολική επιστημονική επιμέλεια της μετάφρασης είχε ο Ακαδημαϊκός, καθηγητής Α.Π.Θ., Αντώνιος Ρεγκάκος.
Το Λεξικό στην Ιταλία είναι μπεστ σέλερ με πωλήσεις που φθάνουν στις 30.000. Επίσης μεταφράζεται στα γερμανικά και στα αγγλικά από τον Μοντανάρι και την ομάδα του και θα κυκλοφορήσει από τους εκδοτικούς οίκους Walter de Gruyter (Βερολίνο) και Brill N.V. (Leiden – N.Y) αντιστοίχως. Αντίθετα, όπως είπε ο Μοντανάρι σε μια πρόσφατη συνέντευξη του, αργεί η μετάφραση του στην ισπανική γλώσσα και οι γάλλοι είναι πολύ σωβινιστές για αν ασχοληθούν με κάτι τέτοιο. Εννοείται ότι παρά το ότι είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό ότι ετοιμάζεται η κυκλοφορία αυτού του Λεξικού δεν υπήρχε καμία επικοινωνία – μέχρι στιγμής-  του υπουργείου Παιδείας με τους εκδότες του. Και βέβαια δεν μπορείς να αποφύγεις κάποιες μελαγχολικές σκέψεις όταν σκέφτεσαι ότι η αρχαία ελληνική φιλολογία μελετάται συνήθως από ξένους μιας και εμείς στερούμαστε τα αντίστοιχα κονδύλια και μέσα αλλά από την άλλη σκέφτεσαι ότι αυτός ο πλούτος είναι παγκόσμια κληρονομιά και ίσως έτσι να είναι καλύτερα, όσον αφορά στη διάδοσή του.

Γ.Ν.Μ.

 

 

INFO: Σύγχρονο λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας του Franco Montanari (επιμ. Α. Ρεγκάκος, Αθήνα: Παπαδήμας, 2013)

 

Προηγούμενο άρθροSevere ludit
Επόμενο άρθροΗ διαχείριση του φόβου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ