Της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη.
Συνεχίστηκε χθες για δεύτερη μέρα στο εκθεσιακό κέντρο Earls Court η ετήσια Έκθεση Βιβλίου Λονδίνου με τιμώμενη χώρα την Τουρκία.
Την πρώτη μέρα δόθηκε έμφαση σε έναν πραγματικά παραμελημένο παράγοντα της διαδικασίας δημιουργίας ενός βιβλίου, το συγγραφέα. Σχεδόν το ένα τρίτο των 
εργαστηρίων, που τρέχουν παράλληλα με τα εμπορικά ραντεβού στα σταντς των εκδοτών, αφορούσαν το ρόλο του συγγραφέα, την αύξηση των εναλλακτικών, ηλεκτρονικών μέσων έκδοσης που παρακάμπτουν τους εκδότες και άπτονται περισσότερο στην έκδοση ‘ιδίους αναλώμασιν’ , συμβουλές για την εξεύρεση ατζέντη, τον τρόπο λειτουργία των ‘ανεξάρτητων’ συγγραφέων ενώ μεγάλη επιτυχία είχε το σεμινάριο για τη διασκευή βιβλίων για τη μικρή και τη μεγάλη οθόνη που εξερευνούσε τους βαθμούς ελευθερίας μετά τους οποίους το περιεχόμενο του βιβλίου χάνει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Πολλές εκδηλώσεις της κατηγορίας αυτής, υπό την αιγίδα του AuthorLounge, ένα χώρο αποκλειστικά για συγγραφείς, δημιουργήθηκαν από την Authoright, την εταιρία προώθησης νέων συγγραφέων.
Αναμενόμενα, το άλλο ‘καυτό’ θέμα παραμένει το ηλεκτρονικό βιβλίο, φέτος όμως και αυτό παρουσιάζεται ίσως πρωτοποριακά, από την οπτική του συγγραφέα. Ο Daniel Cooper, εκπρόσωπος της Kindle Direct Publishing, πρέπει να είναι ο πιο πολυάσχολος άνθρωπος της φετινής έκθεσης καθώς παρουσίασε την εκδοτική εταιρία του, η οποία παρέχει στο συγγραφέα τη δυνατότητα να κάνει αλλαγές στο κείμενο του ανά πάσα στιγμή, ακόμη και μετά την ‘έκδοση’ του, εξασφαλίζει διανομή παγκοσμίως, ενώ ισχυρίζεται πως δίνει 70% των δικαιωμάτων στο συγγραφέα. Στη φετινή έκθεση υπάρχει επίσης, ειδικά διαμορφωμένη ‘Ψηφιακή Ζώνη’, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι οι ηλεκτρονικοί διανομείς, οι εταιρίες συστημάτων διαχείρισης περιεχομένου (CMS), οι εταιρίες ηλεκτρονικών συσκευών, εφαρμογών, κινητών τηλεφώνων κτλ και όπου παρέχονται εξειδικευμένες συμβουλές για τα πάντα, όπως πχ για το πώς να περιγράφεις το περιεχόμενο στα διάφορα apps για να έχει μεγαλύτερη ανταπόκριση από τους αναγνώστες ή ποια εργαλεία χρειάζονται οι εκδότες για να πωλούν περιεχόμενο απευθείας στον τελικό πελάτη.
Ιδιαίτερη μνεία έγινε για την Amazon στο ντιμπέιτ για το αν είναι ‘Φίλος ή Εχθρός’. Υπενθυμίζεται πως μέσω Amazon πωλήθηκε το 92% όλων των Kindle στην Αγγλία κατά την καθοριστική περίοδο που λήγει τα Χριστούγεννα, ενώ η αξία και το διαθέσιμο κεφάλαιο της Amazon ως εκδότη ξεπερνά τα αντίστοιχα συνδυασμένα μεγέθη για την Hachette, τη Random House, τον Penguin, τον Macmillan και την HarperCollins μαζί. Όταν η Amazon δεν εκδίδει απευθείας το συγγραφέα, προωθώντας το έργο του με ακρίβεια στο κοινό στο οποίο απευθύνεται από τα δεδομένα που διαθέτει, η πίεση που ασκεί στους εκδότες για μεγαλύτερη είναι ασφυκτική και πολλές φορές εμπίπτει στον ορισμό του καθαρού εκβιασμού, όπως έγινε στην Αμερική όπου 40 τίτλοι ‘εξαφανίστηκαν’ από τις λίστες της επειδή οι εκδότες δεν υποχωρούσαν στην τελική τιμή. Ιδιαίτερα στην Αγγλία, η δημόσια εικόνα της Amazon ακόμη δεν έχει συνέλθει μετά τη δημοσιοποίηση των φορολογικών τερτιπιών της. Το συμπέρασμα του ντιμπέιτ είναι πως η Amazon πάντα θα χρειάζεται τα βιβλιοπωλεία, που λειτουργούν ως βιτρίνες για τα εμπορεύματα της.
Όσον αφορά το χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που στην Έκθεση Βιβλίου του Λονδίνου απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στους επισκέπτες λόγω της διαβόητης σχέσης των Άγγλων με τη μετάφραση, έγιναν παρουσιάσεις διεθνών αγορών όπως της Κορέας, της Ρωσίας καθώς και της Κίνας με εστίαση στο ηλεκτρονικό βιβλίο. Η Τουρκία, ως τιμώμενη χώρα, παρουσίασε τις σύγχρονες εμπορικές τάσεις στην αγορά της και το κρατικά επιδοτούμενα πρόγραμμα υποστήριξης μεταφράσεων λογοτεχνικών και όχι μόνο έργων από τα τούρκικα. Την πρώτη ημέρα τη χώρα εκπροσώπησε η Ογιά Μπαϊντάρ, ενώ σήμερα αναμένεται η συνέντευξη της πιο πολυδιαβασμένης συγγραφέα της Τουρκίας, της Ελίφ Σαφάκ.
Στη συζήτηση του William Boyd, του συγγραφέα που έχει αναλάβει το franchise του δημοφιλούς κατάσκοπου James Bond, με την Erica Wagner, αρχισυντάκτρια των Times για τη λογοτεχνία, αποκαλύφθηκε πως το επόμενο βιβλίο James Bond θα τιτλοφορείται «Σόλο» ενώ η πλοκή θα εξελίσσεται σε τρεις διαφορετικές ηπείρους με έμφαση στην Αφρική.
Με αφορμή την πρώτη μέρα λειτουργίας της Έκθεσης ανακοινώθηκε πως η εφημερίδα Guardian θα συνεργαστεί με τον εκδοτικό οίκο Faber & Faber και πως ο καινούργιος εκδοτικός οίκος ‘ Guardian Faber’ θα εκδίδει αποκλειστικά δοκίμια, βιογραφίες, ιστορία και καθόλου λογοτεχνία ενώ αρχικά οι συγγραφείς τους θα προέρχονται από τις δεξαμενές του ομίλου της Guardian και ο πρώιμος στόχος είναι περίπου οι 20 τίτλοι το χρόνο.
Μετά τη λήξη της πρώτης μέρας της έκθεσης, σε μια εκδήλωση στο Βρετανικό Συμβούλιο, οι εκδόσεις Granta, έδωσαν τη δημοσιότητα τη λίστα με τους 20 ευέλπιδες νέους βρετανούς συγγραφείς που ανανεώνουν κάθε 10 χρόνια. Το πιο γνωστό όνομα στη λίστα είναι αυτό της Ζέιντι Σμιθ, που βρισκόταν και στη λίστα του 2003 και εκ τοτε έχει κερδίσει δυο βραβεία Orange, ενώ ξεχωρίζει και το όνομα του Stephen Hall με το Raw Shark Texts (εκδόσεις Cannongate) που στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 2007 από το Λιβάνη με τίτλο ‘Κοσμικά Σύμπαντα’. Η φετινή λίστα έγινε δεκτή με ενθουσιασμό καθώς διακρίνεται από πρωτοφανή ευρύτητα στη θεματολογία των έργων των συγγραφέων. Η πιθανότητα να επαναληφθεί η επιτυχία της λίστας του 1983 που περιλάμβανε από τον Ισιγκούρο μέχρι το Ρούσντι, και από τον προαναφερθέντα Mπόιντ μέχρι τον Μακ Ιούαν, τον Τζούλιαν Μπαρνς, τον Μάρτιν Έιμις και τον Φίλιπ Νόρμαν δεν είναι δυστυχώς πολλή μεγάλη.
