Συνέντευξη στον Γιάννη Ν. Μπασκόζο.
Ενθουσιασμένος που επέστρεψε στην Ελλάδα να συναντήσει τους φίλους του, να συζητήσει για μουσική και βιβλία πίνοντας μπύρες, δήλωσε ο Ίαν Ράνκιν, εμπνευστής του γνωστού ντετέκτιβ Τζον Ρέμπους. Ο Ίαν Ράνκιν ήρθε στη χώρα μας γιατί την αγαπάει αλλά και να υποστηρίξει την επιστροφή του Ρέμπους στο αστυνομικό σώμα στο τελευταίο του βιβλίο που κυκλοφορεί με τίτλο « Άγιος ή αμαρτωλός» ( Μεταίχμιο, μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη). Ο Ράνκιν συγκαταλέγεται ανάμεσα στους συγγραφείς των μεγάλων μπεστ σέλερ. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 36 γλώσσες και είναι στις λίστες των ευπώλητων στις περισσότερες ηπείρους. Έχει λάβει τέσσερα CWA DAGGER AWARDS, ενώ το 2004 απέσπασε το πλέον έγκριτο αμερικάνικο EDGAR AWARD. Ο Rankin δημιούργησε τον επιθεωρητή Ρέμπους το 1987. Ο ήρωάς του ήταν τότε 40 ετών, έμπειρος και γοητευτικός, αλλά ο Rankin αρνήθηκε να τον αφήσει παγωμένο στον χρόνο. Έτσι από βιβλίο σε βιβλίο και για 20 χρόνια μέχρι το 2007, παρακολουθούμε την εξέλιξη της ζωής του δύσθυμου επιθεωρητή. Κυνικός, περιθωριακός, με ιδιαίτερη αδυναμία στο αλκοόλ, ο σκοτσέζος αστυνομικός Τζον Ρέμπους εκ πεποιθήσεως αψηφά την εξουσία των ανωτέρων του και ακολουθεί τις δικές του μεθόδους, ισορροπώντας κάθε φορά σε τεντωμένο σκοινί. Στο τελευταίο του βιβλίο ο Τζον Ρέμπους επιστρέφει στην Αστυνομία του Εδιμβούργου, αν και με χαμηλότερο βαθμό απ’ αυτόν με τον οποίο αποστρατεύτηκε και ελαφρώς πικραμένος. Μια υπόθεση τριάντα χρόνων ξανανοίγει, και υποψίες για κακό χειρισμό της πέφτουν στον Ρέμπους και στην τότε ομάδα του με τον περίεργο τίτλο « Άγιοι της Σκιώδους Βίβλου». Ο αγγλικός τίτλος του νέου του βιβλίου («Saints of the Shadow Bible») είναι εμπνευσμένος από τους στίχους του φίλου του κιθαρίστα Τζάκι Λέβεν, οποίος πέθανε το 2011. Ο εξάλλου ο ίδιος ο Ράνκιν είναι φανατικός ροκάς. Στη συνέντευξη που έδωσε στην «Ε» δηλώνει σκωτσέζος «μέχρι τα μπούνια», σχολιάζει το πρόσφατο δημοψήφισμα και βρίσκει τα κοινά στοιχεία με την Ελλάδα και τους έλληνες.
Είστε από τους πιο γνωστούς συγγραφείς στην Ευρώπη αλλά τα αστυνομικά βιβλία θεωρούνται από πολλούς κάτι παράπλευρο με τη λογοτεχνία. Π.χ. δεν υπεισέρχονται στις λίστες των βραβείων κ.τ.λ. Πώς το αντιμετωπίζετε αυτό, τι σκέπτεστε;
Νομίζω ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό και ηθικά συγκρίσιμο με το λογοτεχνικό μυθιστόρημα. Γράφω αστυνομικό μυθιστόρημα γιατί μου επιτρέπει να εξερευνήσω τα μεγάλα ηθικά ερωτήματα και να διερευνήσω τις πολιτικές καταστάσεις, εστιάζοντας στα προβλήματα που είναι εγγενή με τις κοινωνίες. Το αστυνομικό μυθιστόρημα αρχίζει με ένα κεντρικό ερώτημα: γιατί οι άνθρωποι συνεχίζουν να βλάπτουν ο ένας τον άλλον; Υπάρχουν πολλές διαφορετικές απαντήσεις και εγώ δεν έχω καταλήξει ακόμα σε κάποιο συμπέρασμα.
Κυκλοφορεί στη χώρα μας ακόμα ένα βιβλίο σας με ήρωα τον Ρέμπους, τον οποίον είχατε συνταξιοδοτήσει. Τι σας έκανε να τον επαναφέρετε; Κυκλοφοριακοί λόγοι η αγάπη του κοινού, κάτι που σας δένει μαζί του;
Σταμάτησα να γράφω για τον Ρέμπους επειδή αυτός έφτασε σε ηλικία συνταξιοδότησης. Δεν είναι ότι τον βαρέθηκα ή ότι εξαντλήθηκαν οι ιστορίες του. Αλλά ανακάλυψα ότι συνταξιούχοι ντετέκτιβ μπορούν να εργάζονται πάνω σε ανεξιχνίαστα εγκλήματα- έτσι όταν έστησα έναν μύθο στον οποίο ενυπήρχε ένα τέτοιο έγκλημα, ανακάλεσα τον Ρέμπους. Αργότερα άλλαξαν το έτος συνταξιοδότησης στη Σκωτία κι αυτό μου επέτρεψε να γράψω τη συγκεκριμένη περιπέτεια.
Στο τελευταίο σας βιβλίο “Άγιος ή αμαρτωλός» βάζετε ένα δίλημμα επιλογής : φιλία ή καθήκον; Πώς θα το αντιμετωπίζατε εσείς στη ζωή;
Η φιλία είναι πολύ σημαντική για εμένα. Νομίζω ότι θα υπερασπιζόμουν τους φίλους μου ακόμη και αν ηθικά η σωστή απάντηση θα ήταν να κάνω το αντίθετο. Αν ο γιος μου, η γυναίκα ή η αδελφή μου σκότωναν κάποιον – νομίζω ότι θα τους βοηθούσα να το κουκουλώσουν και να ξεφύγουν από τη δικαιοσύνη! Μήπως κάτι τέτοιο με κάνει αμαρτωλό; Πιθανώς.
Σας απασχολεί συχνά στα βιβλία σας η διαφθορά, που είναι κάτι γενικευμένο στον σημερινό κόσμο. Πιστεύετε ότι μπορεί να κατaπολεμηθεί και πώς;
Η διαφθορά στις μέρες μας είναι αρκετά δύσκολο να κρυφτεί από τα media και το ίντερνετ. Η δημόσια διαπόμπευση ίσως αποτρέπει άλλους ανθρώπους από το να γίνουν διεφθαρμένοι. Αλλά η ανθρώπινη ψυχή μπορεί πάντα να μπει στον πειρασμό….
Έχετε δημιουργήσει και μια νέα ηρωίδα , συνάδελφο του Ρέμπους, την Σιβόν Κλαρκ. Μπορεί μια γυναίκα να γίνει τόσο δημοφιλής όσο ένας άνδρας – ήρωας αστυνομικών περιπετειών;
Οπωσδήποτε οι θηλυκοί χαρακτήρες μπορεί να γίνουν δημοφιλείς. Η Μις Μαρπλ, η Κέι Σκαρπέτα της Πατρίτσια Κόρνγουελ- αυτές είναι πολύ δημοφιλείς ηρωίδες. Όταν βρίσκω ένα θέμα ή μια ιστορία που ταιριάζει στην Σιβόν, προτιμώ να γράφω γι αυτήν παρά για τον Ρέμπους.
Έρχεστε συχνά στη χώρα μας, μια χώρα σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Τι διαπιστώνετε εσείς;
Μια χώρα δεν είναι απλώς μια γεωγραφική κατασκευή αλλά οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ αυτής της χώρας – και οι άνθρωποι της Ελλάδας είναι δυνατοί, επινοητικοί και γεμάτοι χιούμορ και ελπίδα. Οι πολιτικές και οικονομικές κρίσεις έρχονται και παρέρχονται, αλλά οι άνθρωποι παραμένουν.
Πριν λίγα χρόνια έχοντας επισκεφθεί την Σκωτία διαπίστωσα πόσο κοντά είναι οι δύο λαοί μας. Τι κοινό βρίσκετε στην Ελλάδα και τους Έλληνες με την πατρίδα σας και τους συμπατριώτες σας;
Η Ελλάδα και η Σκωτία έχουν δύο αρχαίους πολιτισμούς και είναι περήφανες για όσα έχουν καταφέρει και όσα έχουν δώσει στον κόσμο. Ξέρετε ότι το Εδιμβούργο αποκαλείται και «Αθήνα του Βορρά»; Και ότι ένας πλούσιος είχε αρχίσει να κτίζει έναν Παρθενώνα πάνω σε έναν λόφο στο Εδιμβούργο; Είμαι ευτυχής που οι έλληνες φίλοι μου απολαμβάνουν τα γεύματα, το ποτό και τη μουσική!
Πώς βλέπετε το μέλλον της Σκωτίας μετά το δημοψήφισμα;
Το δημοψήφισμα δεν τελείωσε ακόμα. Ο κόσμος ενεργοποιείται, διψασμένος για αλλαγές. Μια νέα γενιά κινητοποιείται και αποκτά την πολιτική της φωνή. Τα μέλη του SNP τετραπλασιάστηκαν όπως και οι Πράσινοι έχουν αποκτήσει πολλά νέα μέλη. Σε 2 ή 3 χρόνια, μπορεί να υπάρξει ένα άλλο δημοψήφισμα. Εάν η Αγγλία συνέχισε να κινείται δεξιόστροφα, και το αντι-Ευρωπαικά κόμματα κυριαρχήσουν στην Αγγλία, οι Σκωτσέζοι ίσως αποφασίσουν ότι η ανεξαρτησία είναι η καλύτερη διέξοδος.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΠΕΝΔΥΣΗ 29/11/2014)
