Γιούλη Αναστασοπούλου.
Καμιά φορά οι άνθρωποι είναι σκατά. Αλλά στα διηγήματα της Μαρίνου «οι ριγμένοι» δεν χάνουν τον ανθρωπισμό τους. Ίσως για να μην συνειδητοποιήσουν πόσο ίδιοι με αυτά τα σκατά είναι, αφού κυρίως καθρεφτίζουν τις προθέσεις τους στους άλλους. Οι άλλοι γίνονται οι γυαλιστεροί καθρέφτες που αν κοιτάξουν καλύτερα βλέπουν τελικά τα πρόσωπά τους. Επειδή όμως αυτή η αποκάλυψη χρειάζεται μια διαδικασία αναστοχασμού, συνήθως μένουν στο μεταξύ της απόστασης που μπορεί να διανύσουν. Όπως η ηρωίδα του διηγήματος Τεσσαρακονταετής πόλεμος που αντιλαμβάνεται πια μετά από πολύ καιρό πως η ζωή δεν θα είναι το ίδιο σπουδαία χωρίς τον εχθρό της. Αυτόν τον ισάξιο αντίπαλο που της χάρισε η τύχη για να ζήσουν παρέα.
Άλλοι ήρωες προτιμούν τη ρουτίνα τους, δεν χρειάζονται συγκινήσεις, όπως ο ήρωας στο διήγημα Μετέωρο. Η ζωή του περιστρέφεται γύρω από το ξύπνημα, το σιδέρωμα, το μαγείρεμα, το εκκλησίασμα (για να αναμιχθεί ο πόνος του με των άλλων ανθρώπων) και κάπως έτσι περνούν δεκαοκτώ χρόνια. Στο μεταξύ συμβαίνουν μαγικές συναντήσεις και δράματα που μερικά εκτυλίσσονται εν αγνοία των ηρώων όπως της φουρνάρισσας που «το μυαλό της είναι τακτοποιημένος κήπος και κάθε ξερόχορτο το ξεριζώνει».
Άλλοι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες αλλαγές όπως το να μάθουν δεξιότητες με το στόμα και όχι τα χέρια τους που ακυρώθηκαν μόλις έχασαν τη δουλειά τους, και άλλοι αντί για το στόμα τους εξασκούν σιγά σιγά τη μύτη τους προσελκύοντας άοσμους ανθρώπους για να τους δώσουν λίγο από το άρωμά τους ως αντίδωρο, ως κοινωνία. Γιατί όλοι οι ήρωες της Μαρίνου κοινωνούν με τους ανθρώπους, τους τυχαίους, τους άλλους. Αν δεν το κάνουν δεν έχουν μνήμη του ίδιου τους του εαυτού.
Η ηρωίδα του «Η αλήθεια βρίσκεται στον Πάκμαν» διατείνεται πως ο άνθρωπος γίνεται μεγάλος μόνο για τον εαυτό του. Ίσως αυτή είναι η μεγαλύτερη απελευθέρωση, η ύστατη πράξη ανθρωπισμού. Η αποδοχή του εαυτού είτε έγινε μεγάλος είτε τα άσχημα των κράτησαν στη γη, όπως μονολογεί.
Εν τέλει στα διηγήματα της Μαρίνου οι άνθρωποι χρειάζονται τους ανθρώπους γιατί αυτή η πόλη είναι σιωπηλή τη νύχτα και οι σκέψεις των ανθρώπων γιγαντώνονται. Και για να νοιώσει κανείς λίγη ειρήνη στην ψυχή μπορεί να πλάσει μέχρι και τον προσωπικό του Χριστό. Τον Χριστό που είδε μέσα σε ένα λεωφορείο. Και τότε δεν έχει φόβο. Γιατί αυτός ο προσωπικός Χριστός του καθενός, ο Χριστός τσέπης είναι ο άλλος. Κι ο εαυτός αγιάζει ανάμεσα στους άλλους καθώς συγκρίνεται με τους πολλούς· Έτσι οι ήρωες της Αγγελικής Μαρίνου έχουν ανάγκη τους ανθρώπους ακόμα και αν οι άνθρωποι είναι σκατά.
INFO: Αγγελική Μαρίνου, Η Απόρριψη,
Αυτοέκδοση
