του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.
Με τη συλλογή διηγημάτων της Κακός χαρακτήρας (2004) η Λουκία Δέρβη κατόρθωσε να αποσπάσει από τους χαρακτήρες της μια βαθύτερη και δεξιοτεχνικά ισορροπημένη ανθρωπιά, που πέρασε και στη νουβέλα της Ομπρέλες στον ουρανό (2009), με τη συμπύκνωση του δράματος του διωγμού των Εβραίων στις εικόνες μιας αντιφατικής και συνάμα ολοζώντανης καθημερινότητας, σε μιαν αφήγηση όπου ο φόβος και η απόγνωση εναλλάσσονται ανακουφιστικά με τη χαρά της νιότης και την ακατανίκητη όρεξη για ζωή. Σε ανάλογη γραμμή θα κινηθεί τώρα και το πρώτο μυθιστόρημα της Δέρβη, που υπό τον τίτλο Group therapy θα εξιστορήσει τις περιπέτειες τεσσάρων νεαρών γυναικών, οι οποίες θα προσπαθήσουν (και θα το καταφέρουν παρά τις πολλαπλές αντιξοότητες) να εξοικειωθούν με τους χρόνιους ψυχικούς παρεμποδισμούς τους, για να ανοίξουν κάποια στιγμή έναν καινούργιο ορίζοντα στον καταταλαιπωρημένο βίο τους.
Εκείνο το οποίο πρωταγωνιστεί στο Group therapy είναι ένα ανορθόδοξο παιχνίδι ομαδικής ψυχοθεραπείας, που θα καταργήσει όλους τους συμφωνημένους κανόνες, οδηγώντας τους παίκτες του (τις τέσσερις γυναίκες, αλλά και δύο αναλυτές, έναν άντρα και μια γυναίκα) στον δρόμο μιας πρωτοφανούς ελευθερίας. Οι τέσσερις ηρωίδες θα προσέλθουν στο παιχνίδι μέσω ενός ιδιαιτέρως βεβαρημένου παρελθόντος: ακανθώδεις σχέσεις με τους γονείς, που θα σταθεί αδύνατον να συνειδητοποιήσουν την ανευθυνότητά τους, πολλαπλά ερωτικά πλήγματα, που θα δημιουργήσουν ένα καθεστώς μόνιμης ανασφάλειας, αλλά και εμπλοκή σε άκρως επικίνδυνες καταστάσεις, όπως τα κυκλώματα των ναρκωτικών, που θα απειλήσουν μέχρι και με θάνατο την ύπαρξή τους. Και οι δύο αναλυτές, όμως, θα μπουν στη θεραπευτική διαδικασία φέροντας μαζί τους παρόμοια τραύματα. Η συνύπαρξη των έξι προσώπων δεν θα είναι αυτονόητη. Η κατάργηση των ορίων θα τους κάνει να αλληλοτσαλαπατηθούν κατ΄επανάληψη ενώ η κατάκτηση της αυτογνωσίας θα χρειαστεί να διαγράψει μιαν εξαιρετικά μακρόσυρτη και δαιδαλώδη διαδρομή. Δεν υπάρχει, όμως, αυτογνωσία που να μη βάζει το χέρι της στη φωτιά και αυτό ακριβώς θα συμβεί με τα έξι πρόσωπα του Group therapy, που θα κερδίσουν τη μάχη καίγοντας όχι τις μελλοντικές τους προοπτικές, αλλά τον παλιό, οριστικά αχρηστευμένο εαυτό τους.
Αμέριστη (παρά τα απειράριθμα κωλύματα) αισιοδοξία και υπεραναπτυγμένο θετικιστικό πνεύμα; Ενδεχομένως. Οι ψυχικές δυσπλασίες δεν μπορούν ποτέ να εκλείψουν με τόση άνεση και προσωπικά διατηρώ τις αμφιβολίες μου για αν θα μπορούσε να λειτουργήσει με τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται να λειτουργεί στο βιβλίο η οποιαδήποτε ομαδική ψυχοθεραπεία. Πιο αδύναμοι από αυτή την άποψη είναι σίγουρα οι δύο αναλυτές, που ανακαλύπτουν με αδικαιολόγητη ευκολία τη βασιλική οδό για την ευτυχία. Τα τέσσερα κορίτσια, αντιθέτως, μοιάζουν ωριμότερα και πολύ πιο γειωμένα, χωρίς να λείπουν και από τη δική τους σκιαγράφηση οι σχηματικότητες. Από την άλλη μεριά, η Δέρβη αποφεύγει να πέσει στην παγίδα του διδακτισμού ή να παρασυρθεί στη σύνταξη μιας σύγχρονης χρηστομάθειας. Το μήνυμά της διαθέτει τη γνησιότητα που διαθέτει το μήνυμα και των προηγούμενων βιβλίων της: καμιά δυσκολία δεν είναι για καλό, αλλά οι περισσότερες δυσκολίες είναι για να τις πολεμήσουμε, προσπαθώντας να διακρίνουμε και την άλλη όψη τους – το αδιέξοδο το οποίο θα συνεπιφέρει η παθητική παραδοχή τους.
INFO:
Λουκία Δέρβη: Group therapy. Μυθιστόρημα. Εκδόσεις Μελάνι. Σελ. 209.
